Anasayfa » İSLAM ANSİKLOPEDİSİ » 4 HALİFE KİMLERDİR ? (Hz Ebubekir ,hz Ömer ) Dönemi

4 HALİFE KİMLERDİR ? (Hz Ebubekir ,hz Ömer ) Dönemi

halifelik nedir
halifelik nedir

DÖRT HALİFE DEVRİ   (632–661)

      Hz. Muhammed`in vefatından sonra Hz. Ebubekir `le başlayıp, Hz. Ali `ye kadar süren döneme Dört Halife Devri  denir. Bu dönemde halifeler seçimle başa geldikleri için bu döneme Cumhuriyet Dönemi denir. Bu dönem İslamiyet’in yayılması, kökleşmesi ve kuvvetlenmesi bakımından önemlidir.

 

Hz. Ebubekir  DÖNEMİ  (632–634)

Hz. Peygamber`in ölümü ile ortaya çıkan yalancı peygamberlerin ve zekât vermeyenlerin isyanlarını bastırarak Arap Yarım adasından siyasi birlik sağlanmıştır. Kur-an`ı Kerim kitap haline getirilerek özgün halinin korunması sağlanmıştır.

    Halife, komutan ve yüksek dereceli memurlara maaş bağlanmıştır. Arap Yarım Adası dışında ilk kez fetihlere başlanmıştır. İslam ordularının düzenli olarak fetihle görevlendirildikleri ülke Suriye olmuştur. Husamin Zeyd komutasındaki ordu Suriye`ye , Halid Bin Velid komutasındaki ordu Irak`a gönderilmiştir. Müslümanların Güney Filistin`i ele geçirmelerinin üzerine  Bizans  elli bin kişilik  bir orduyu Suriye`ye göndermiştir. Bunun  üzerine  Halid Bin Velid Suriye`ye gelip İslam ordularının başına geçmiştir. İki ordu Yermük Irmağı kıyılarında savaşmışlar ve Müslümanlar Bizans ordusunu Yenilgiye Uğratmışlar.(634).

      Yermük Zafer’inin  Sonucu:

  * Suriye`nin  kapıları İslam ordularına açılmıştır.

      Hz. Ebubekir Yermük  Zafer`inden sonra 23 Ağustos 634 `de vefat etmiştir. Aziz dostu Hz. Muhammed `in yanına defnedilmiştir.

           

Hz. Ömer DÖNEMİ (634-664)

Hz. Ebubekir hastalandığı zaman tavsiyename hazırlayarak kendinden sonra Müslümanlar arasında karışıklık çıkmasını önlemek için Hz. Ömer Halife  olmasını istemiştir. Böylece Hz. Ömer hiçbir itiraz meydana gelmeden halife olmuştur.

      Hz. Ömer  başa geçince  Halid  Bin Velid`i  ordu komutanlığına alarak, Ebu Hubeyde`yi atamıştır.

      İslam ordusu 635 `de Şam`ı  (Dimaşk) kuşatmış ve altı ay süren mücadeleden sonra şehri ele  geçirmiştir. Suriye `nin fethi tamamlandıktan sonra Müslümanlar  Kudüs`e ilerlemiştir bunun üzerine Kudüs Bizans`tan yardım istemiş imparator  Herakleois deniz yoluyla Kudüs`e yardım göndermiştir. Suriye`deki  tüm İslam orduları Arm ve As başkanlığında birleşerek Bizans kuvvetleri ile karşılaşmışlardır.

      636 yılında yapılan  “  Ecnadin “  savaşını Müslümanlar kazanmış, ardından Kudüs `ü kuşatmışlardır. Kudüs Patriği halifeye  teslim olacağını bildirince şehir savaş yapılmadan Müslümanların olmuştur.

Irak  CEPHESİ

      * Köprü Savaşı (634): 

    İslam orduları Fırat Nehri kenarında İran ordularıyla karşı karşıya gelmiş ve savaşı kaybetmişlerdir. Komutan Ebu Veyde ve pek çok  İslam askeri şehit olmuştur.

      * Kadisiye Savaşı (636):      

  Irak cephesindeki ordunun başında Sad  Bin Ebi Vakkas  vardır. Müslümanlar ile Sasaniler Küfe yakınlarında Kadisiye denilen yerde tekrar karşılaşmışlardı. Savaşı İslam orduları kazanmıştır.

     Sonuçları:

1. Böylece Irak Müslümanların eline geçmiş, İran yolu açılmıştır.

2. Bu savaşın ardından Sasaniler`in başkenti Medain şehri ele geçirilmiştir.(632)

    * Celula Savaşı (637):

  Bu savaş  Müslümanlar kazanmışlardır. (Sasanilerle yapılmıştır.)

Müslümanlar bu arada Basra ve Kûfe `de yeni askeri üsler kurarak ordularını takviye etmişler ve güçlerini arttırmışlardır.

    * Nihavend Savaşı (642):

  İranlılar  topladıkları  kuvvetlerle Müslümanlar üzerine  tekrar saldırmışlar ve Nihavend  de yapılan savaşı Müslümanlar kazanmıştır.

     Sonuç:

  İran ordusu  dağılmış ve İran  şehirleri tamamen Müslümanların eline geçmiştir.

  Irak ve Suriye  seferlerinden  başka  İslam orduları  El_Cezire ( Yukarı Mezopotamya ) yönelmişler 639 yılında Urfa, Harran ve Diyarbakır feth edilmiş ve 634–664 yıllarında  Azerbaycan, tamamiyle  feth edilmiştir.

    Önemi:

 Nihavend savaşlarıyla, Müslümanlar sınır komşusu olmuşlardır.(Karluklar ve Türkişler)

 Suriye `nin  fethinden sonra Mısır Müslümanlar için bir hedef haline gelmişlerdir. Mısır Bizans  hâkimiyeti altındaydı ve ağır vergiler veriyorlardı. 642 yılında Mısır `ın fethinden  sonra Lidye ve Trabulusgarb İslam ordularınca feth edildi.

1.     İlk kez divan teşkilatı kuruldu.

2.    Adli teşkilat  kuruldu. Vilayetlere  validen ayrı  olarak kadılar atandı.

3.    Fethedilen  ülkelerin yönetim birimlerine ayrılmasıyla büyük iller ortaya çıktı.

4.    Irak, Mısır, Suriye, Cünd  adı verilen devamlı ordugâh şehirleri kurulmuştur.

5.    Hicri takvim hazırlanarak kullanılmaya  başlanmış

6.    Ekonomik alanda yenilikler yapılmıştır.

7.    Askeri amaçlı ikta sistemi  uygulanmıştır.

   Hz. Ömer  son derece sade bir hayat yaşayan  adaletli yönetimi ile  herkesin güvenini  kazanan  İslam  devletlerini  sınırlarını  Lidya`dan  Horasan`a  kadar  ve  Kafkasya`ya  kadar genişleten Hz. Ömer  644 yılında  İranlı bir  köle tarafından hançerlenerek öldürülmüş ve şehit olmuştur.
* Hz Ömer Hayatı  ,, Hz ömrden Kıssalar ,,  Hz Ömer Sözleri ,,