Anasayfa » Hamilelik ve Bebek » Gebelikte Tomografi, Mr (Ct, Bt)

Gebelikte Tomografi, Mr (Ct, Bt)

Gebelikte Tomografi (Ct, Bt, Cat) Ve Mr
Tomografi yüksek doz radyasyon içerir,

bu nedenle hamileler tomografi çekilmemelidir.

Tomografi X ışınlarından çok daha fazla oranda radyasyon verdiğinden hamile olan anne adaylarında güvenli bir tarama olarak kullanılmamaktadır. Kullanılması durumunda anne karnındaki bebek ciddi derecede zarar göreceğinden, bebek gelişimi ve sağlığı tehlikeye düşecektir.

Gebelikte Tomografi Zararları

MR (Nükleer Magnetik Rezonans Görüntüleme) demektir. Canlıların içyapısını görüntüleme amacı ile tıpta çok sık kullanılan ve tanı koymaya yarayan bir yöntemdir. Yüksek düzeyde manyetizmayla canlı doku, yansıtma yöntemi ile görüntülenir. Hastalık tespitinde bilgisayarlı tomogrofiden de destek alınarak çalışılır. Dokudaki hidrojen atomlarının yoğunluklarına ve hareketlerine göre görüntü oluşturur. MR ’da radyasyon kullanılmaz, bu nedenle de hamile bir anne adayına MR çekmede hiçbir sakınca bulunmamaktır.

Hamilelerde MR çektirmenin bir sakıncası olmadığı için bebeklerde bazı anomalilere de tetkik ve tespitler için kullanıldığı görülmektedir.

Radyasyon Nasıl Oluşur?

Maddenin yapı taşı atomdur ve atom proton ve nötronlardan oluşan bir çekirdek ve etrafında dönen elektronlardan oluşmaktadır. Atom çekirdeğindeki nötronların sayısı proton sayısından fazla ise çekirdekte dengesizlik oluşur ve fazla nötronlar parçalanır. Parçalanma sırasında ortaya çıkan alfa, beta, gama adı verilen ve gözle görülemeyen delici özelliğe sahip ışınlar çıkar bu ışınlar radyasyon olarak adlandırılır.

Tomografi Nedir, tomografi nerde kullanılır

Tomografi Nedir, Hangi Alanlarda Kullanılır?

Tomografi gelişmiş bir röntgen cihazıdır. Röntgenin 2 ya da 3 boyutlu görüntü sağlayan, daha detaylı ve tüm vücudu en ince ayrıntılarına kadar tarayan bir cihazdır. Beyin, kalp, mide, bağırdaklar, kol bacak ve akla gelebilecek en ufak detayı dahi ince ayrıntılarına kadar gözlemleme fırsatı veren gelişmiş bir cihazdır.
Radyasyon sistemini azaltarak, yeni metotlarla, daha yüksek kalitede görüntü elde edilebilmektedir. Yani gelişmiş cihazlar ile 1/10 -1/5 dozlarda daha detaylı inceleme olanağı sağlanmaktadır.

Tomografi çekimi öncesinde farklı hastalıklardan, farklı tomografiler uygulanarak gerçekleştirilmektedir.

Tomografi Çekilmeden Önce;

Hastanın aç gelmesi istenebilir.
Damardan ilaç enjekte edilerek tetkikler yapılabilir.
Bağırsakların içinin doldurulması için ilaç kullanılması sağlanabilir.
Tüm bu yapılan işlemler tomografi uygulamasından önce yapılan işlemlerdir. Ayrıca tomografi çekimi sırasında da bazı uygulamalar vardır. Bu durumlarda çekilen tomografinin özelliğine göre değişiklik göstermektedir.

Tomografi çekilirken;

Hastanın nefesini tutması istenebilir.
Hareketsiz durması gerektiği söylenerek hastanın hareket etmesi engellenebilir.
Ya da sadece hareketsiz kalması yeterlidir.
Bazı tomografilerde hiç birisine gerek görülmeyebilir.
Tomografi, çok daha kısa sürede hatta birkaç saniyede tamamlanan bir işlemdir. 15- 20 saniye nefes tutulması, tüm vücudun dilimler halinde görüntülenerek bilgisayarda detaylı görüntü oluşturur. Hastanın incelenen bölgesi ile ilgili olarak ya tomografi masasında hareketsiz yatıyor olması, ya da nefesini kısa bir süre için tutması yeterli olmaktadır.

Hamilelikte Tomografi

Tomografi Neden Tercih Edilir?

Hızlı tarama yapar, yani (CT) BT cihazları ile çok kesitli ve hızlı tarama yapılır.
Vücudun her organı için kullanılır.
2 ya da 3 boyutlu oluşu ve daha detaylı görüntü elde etmesi nedeni ile tercih sebebidir.
Radyasyon riskinin en aza indirilmiş olması,( son sistem makineler için geçerlidir)
Anında bilgisayardan takip fırsatı olması, CD ye çekilme olanağı bulunması
Kısaca; Bilgisayarlı tomografi röntgen ışınları ile vücudu 3 ile 10 mm ince ince dilimler ve detaylı tetkik yapılmasını sağlar.

Tomografi Çeşitleri Nelerdir?

Karın bölgesi tomografisi, “abdominal BT”

Göğüs kafesi tomografisi “toraks BT“ diye adlandırılmaktadır.

Ayrıca “sanal kolonoskopi” adı verilen ve bilgisayarlı tomografi ile yapılan ince ve kalın bağırsakları iç yapılarının değerlendirilmesi işlemi de yapılabilmektedir.

Çizgisel yöntem; En basit yöntemdir. Çizgisel tomografide ışın tüpü, tek bir düz çizgi doğrultusunda, filme ters doğrultuda hareket eder. Hareket nedeni ile görüntülerin çoğu flu çıkar. Odaklanan nokta ise son derece net çıkmaktadır.

Dairesel ve elips yöntem; Dairesel ve elips biçimli tomografiler de vardır. Bu sistemler de net ve aynı sonuçları vermektedir.

Röntgen ışınlarının dokularda farklı tutulmaları ve bilgisayar aracılığı ile gözlemlenip değerlendirilmesi hem kaliteli, hem de hassas görüntüler elde etmeyi sağlar.

Ayrıca, tomografide dokuların dilim dilim kesitler halinde incelemeye alınması, lezyonlarının yerini tam olarak bulmaya yardımcı olmaktadır. Bu durum özellikle beyin ameliyatlarında son derece önemli ve hassas bir konudur.
Görüntüyü daha da kaliteli hale getirmek için, bazen röntgen ışınlarını geçirmeyen (radyoopak) maddeler de kullanılmaktadır. Dolayısı ile bu durum radyasyon oranını da düşürmektedir.

Hamilelik ve Tomografi;

Tomografi ( CT) yüksek doz radyasyon içerir. Hamilelik döneminde anne adayları bu nedenle tomografi çektirmemelidir.

Bilgisayarlı tomografi (BT- CAT- SCAN)

hamilelik döneminde yapıldığı zaman anne karnındaki bebeğe radyasyon taşıdığı için güvenli bir tarama yöntemi olarak kabul edilmez.

Tomografi normal ışınlarından çok daha fazla oranda radyasyon verir. Özellikle karın bölgesindeki ( bağırsaklar, böbrekler, yumurtalıklar gibi) organların görüntülenmesinde tomografi kesinlikle uygulanmamalıdır.

Bilgisayarlı Tomografi (BT, CT, CAT);

Bilgisayarlı tomografi radyasyon yayar ve bu nedenle hamilelerde özellikle bebek açısından kullanılmaz.
Acil bir durum ve hayati bir sorun olmadıkça hamile olan anne adayına uygulanmaz.

5000 mrad (5 rad) ın altında radyasyona maruz kalmanın bir zararı olmamakla birlikte, bu dozun üzerinde radyasyon dozu ciddi zararlar verebilir.

Göğüs CT (bilgisayarlı tomografi)-30 mrad

Karın CT (bilgisayarlı tomografi)- 250 mrad derecelerinde radyasyon etkisi bulunmaktadır.

Hamile bir anne adayının karın bölgesinin daha çok radyasyona maruz kalacağı bu nedenden dolayı kesin ve net bir bilgi olduğundan kaçınılmalıdır.

Hamile anne adayları 5000 mrad ( 5 rad) altında radyasyona maruz kalması bebek açısından ciddi bir rakam olarak görülmese de 5 rad yani (5000 mrad ) üzerinde bir radyasyona maruz kalması ciddi tehlikelere sebep olmaktadır.

Tomografi Zararları;

Hastalıklara tanı koymada iyi bir radyolojik inceleme olsa da, yüksek radyasyon içermesi nedeni ile gereksiz yere çekilen tomografiler zararlı etkiler gösterebilir.

Bazı doktorlar 5 yıl ara vermedikçe ikinci bir tomografi çekilmesini n şiddetle zararlı olduğunu savunurken, bazı uzmanlar 5 yıl ara verme zorunluluğunu asla kabul etmemektedirler.

Ancak bilinen gerçek ise; tomografi çekilme işleminde alınan radyasyonun, röntgen film çektirme sırasında alınan radyasyonun 400 katı olduğu bilinmektedir. Bu da çok gerekli olmadıkça tomografi çektirmenin çok zararlı olacağını göstermektedir. Özellikle hamile olan anne adayları böyle bir durumdan ciddi zararlar görebileceğinden tomografi den uzak durmalıdır.

Gerçi son sistem tomografilerde radyasyon değeri oldukça düşürülmüş olsa da hamile olan anne adayları ve özellikle de bebekleri için böyle bile olsa tehlikeli görünmektedir. Ancak Kanser ve beyin kanaması gibi olağanüstü hallerde yani hayati tehlikelerin olması durumunda detaylı inceleme ve takip etme açısından da son derece önemli bir uygulama olan tomografi, böyle durumlarda da olmazsa olmazlardandır ve tıp dünyasının tanı koyma konusunda en etkili cihazıdır.

İlaçlı Tomografi Zararları;

Bazı tomografiler damara enjekte edilen ilaç sonrasında uygulanır. Ancak bu durum kontrast madde damardan alındıktan sonra, bazı hastalarda vücutta kaşıntı ve döküntüler baş gösterebilmektedir. Ayrıca vücuduna ilaç verilen hasta işlem sonunda ağzında metalik bir tat hissetmektedir.

Alerjiye müsait bünyeleri olan hastalar ile böbrek rahatsızlıkları olanlarda ilaçla tomografi çekilmesi önerilmemektedir. Ayrıca zayıf bünyeli kişiler bu durumdan fazla etkilenebileceğinden, bulantı, kusma, baş ağrısı ve uyku hali gibi yan etkileri de bilinmelidir.

En Tehlikeli Tomografi Hangileridir?

35. Uluslararası Radyoloji Kongresi’nde yapılan açıklamalarda en yüksek riskin karın ve akciğer tomografilerinde bulunduğu, beyin tomografisinde riskin biraz daha az olduğu belirtilmiştir. Röntgen, tomografi, mamografide belli miktarlarda radyasyon bulunduğu fakat MR da radyasyon bulunmadığının tekrar altı çizilmiştir.

Tomografide, röntgenin 400 kat fazlası olarak bulunan radyasyon nedeni ile çok gerekmedikçe tomografi çekilmemesi gerektiği vurgulanmıştır. Özellikle hamile olan anne adaylarının hayati bir tehlike söz konusu olmadıkça tomografi çektirmemesi gerektiği, Hamile bir kadının tomografi çektirmesi durumunda ise, ciddi sakıncalar doğuracağı, bebeği tehlikeye sokacak risklerin oluşacağı ve olumsuz etkileneceği ifade edilmiştir. Bu nedenle hamile anne adaylarının tomografiden kesinlikle uzak durmaları gerekmektedir.

Yorum yapın