MEVLANA SÖZLERİ
Demir gibi cahili, altın gibi bilginden daha kıymetli yapan şey ahlâktır.
Mevlana
Gönül, gönül verilerek alınır.
Harf’ler yetmedi anlaşılmama, bari hâl’den anla.
Kimde bir güzellik varsa bilsin ki ödünçtür.
Ahlak örtüsü olmayanı, başörtüsü dindar yapmaz.
Bazı insanlar bize armağandır, bazıları ise ders.
Yok, dünyada hicrandan daha acı ne istiyorsan et de onu etme.
Cahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz ol.
Gerçek aşk’ı bilen kalp bir damla suya bile hürmetle bakar.
Gönül, ebedi olmayan mülkü, bir rüya bil!
Cahil kişi gülün güzelliğini görmez, gider dikenine takılır.
Dert, insanı yokluğa götüren rahvan attır.
Hz. Mevlana da dostluğun ehemmiyetini şöyle ifade etmiştir. “İnsanlarla dost ol! Çünkü kervan ne kadar kalabalık ve halk ne kadar çok olursa, yol kesenlerin beli o kadar kırılır.”
Padişahın biri Cuma günü camiye gidiyordu. Muhafızları caddeye üşüşen halka bir taraftan çekilin diye haykırıyor, diğer taraftan da tekmeyle, sopalarla padişaha yol açmaya çalışıyorlardı.
Bu esnada tesadüfen orada bulunan bir fakir de muhafızlardan sopa yemiş, kan revan içinde kalmıştı. Dayanamadı, padişahın arkasından şöyle bağırdı:
Şu yaptığın zulme bak! Halkın önünde böyle yaparsan, Allah senin gizli zulümlerinden cümleyi korusun! Güya camiye gidiyor, hâyır işlediğini sanıyorsun! Senin hâyrın buysa, şerrin kim bilir nedir?
Hz. Mevlana da dostluğun ehemmiyetini şöyle ifade etmiştir. “İnsanlarla dost ol! Çünkü kervan ne kadar kalabalık ve halk ne kadar çok olursa, yol kesenlerin beli o kadar kırılır.”
Mevlânâ Hz.lerine bir gün sordular ki:
Talebeniz Selahaddin Zerkûp, önceleri, hocamızın nurunu şöyle gördüm, böyle gördüm diye anlatırdı. Şimdi bu gibi halleri hiç anlatmıyor. Acaba kalp gözüne bir perde mi geldi de eski gördüğü nurları müşahede edemiyor?
Mevlânâ şu cevabı verdi:
Hayır, Selahaddin şimdi, kendisi nur deryasına girmiştir. Nurun içinde olduğu için, dışarıdaki nurlar ona görünmez olmuştur.
Bir insanda, kendini yüksek görme, hırs ve şehvet varsa, bunlar o konuşurken soğan yemiş gibi kokar.
Mevlana
**Ne insanlar gördüm üzerinde elbise yok.
Ne elbiseler gördüm, içinde insan yok.
Mevlana
Ben yaşadıkça Kur’ân’ın kölesiyim.
Ben, Hz. Muhammed Mustafa’nın (s.a.v) yolunun tozuyum.
Biri benden, bundan başkasını naklederse,
Ondan da şikâyetçiyim, o sözden de şikâyetçiyim.
Mevlana hazretleri; “Yeni bir şey öğrenmeden geçirdiğim bir günde, benim için güneşin doğmasında bir hayır yoktur” diyor.
Hazret-i Şems’i, konuşup nasihat etmesi için bir meclise davet etmişler. Hazret, meclise girer girmez, kapı eşiğine oturmuş. Kendisini başköşeye davet edenlere de şu cevabı vermiş:
– Adam adamsa oturduğu her yer köşe olur ona! Adam adam değilse, köşe bile eşik olur ona!
Selçuklu Sultanlarından biri Mevlânâ’yı ziyaret etmek istemiş. Bu ziyaretini gerçekleştirdiğinde ona, saltanatları arasında ne gibi bir farkın olduğunu sormuş.
Hz. Mevlânâ söz konusu soruya şu cevabı vermiş:
“Senin saltanatın gözlerin açık olduğu müddetçe vardır. Oysa benim saltanatım, gözlerimi kapadığımda başlar.”
Mevlânâ Hazretleri, müridleriyle birlikte bir gün yolda giderken birkaç köpeğin sarmaş dolaş uyuduklarını görürler. O esnada müridlerinden biri, bu güzelliğe gıpta eder ve şöyle der:
“Ne güzel bir kardeşlik örneği, keşke bütün insanlar bundan ibret alsa.” Mevlânâ Hazretleri tebessüm buyurarak şöyle karşılık verir:
“Aralarına bir kemik atıver de o zaman gör kardeşliklerini.”
Bu dünya da kim güldü ki sen gülesin.
Yunus Emre
İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir.
Sen kendini bilmezsen, ya nice okumaktır.
Yunus Emre
Yunus, “ Dört kitabın manası bir elifte” dedikten sonra döner, söylediklerinin künhüne vakıf olmayan zâhir ehline sorar: “Sen elif dersin hoca manası ne demektir?”
Elif, harflerin evvelidir. Elif-bâ’daki bütün harflerin aslı eliftir; çünkü diğer bütün harfler elifin farklı formlarından müteşekkildir. Elifin noktası yoktur; kesrete bulaşmamıştır, vahdet üzeredir. Sonraki harfle birleşmez; kayıtsız ve hürdür. Ebcet hesabında elifin sayısı değeri 1’dir. Cenab-ı Hakk’ın has ismi olan “ Allah” lafza-i celali elif harfiyle başlar.
Bir kez gönül yıktın ise
Bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet dahi
Elin yüzün yumaz değil
Bir gönülü yaptın ise
Er eteğin tuttun ise
Bir kez hayır ettin ise
Binde bir ise az değil
Yol odur ki doğru vara
Göz odur ki Hakk’ı göre
Er odur alçakta dura
Yüceden bakan göz değil
Yunus bu sözleri çatar
Sanki balı yağa katar
Halka matahların satar
Yükü gevherdir tuz değil
