Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan ATP sentezlemesi ya da fosforilasyon denir. Hücre içi solunum yolu ile organik bileşiklerden elde edilen enerji, ADP’nin fosforilasyonu esnasında gerekli olan enerji için kullanılan ATP üretimi hakkında bilgi vereceğiz. Peki ATP üretimi nedir, ATP üretimi özellikleri nelerdir, ATP üretimi nasıl gerçekleşir hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
ATP Üretimi Nedir?
Canlıların yapısında bulunan organik maddelerden biri olarak ATP öne çıkıyor. Uzun adıyla adenozin trifosfat olarak bilinen ATP, hücre içerisinde farklı görevlere sahiptir. Özellikle enerji kazanımı konusunda önemli bir potansiyel teşkil eden ATP, vücutta sürekli olarak belirtilmek suretiyle kullanılır. Bu sebepten dolayı temel yapısını öğrenmek özellikle öğrenciler için büyük bir öneme sahiptir.
Hücre içerisinde metabolik faaliyetleri devam edebilmesi için ihtiyaç duyulan enerji, ATP üzerinden elde edilmektedir. Yani ATP’nin en önemli ve temel görevi enerji sağlamaktır. Bu sayede metabolik faaliyetler sürmek ile beraber, sağlıklı biçimde yaşam devam eder. Adenozin ve riboz şekerinin birleşmesi üzerinden oluşan ATP, daha çok adenozin 3 fosfat grubunun bağlanması üzerinden meydana gelir. Devamlı olarak üretilmesi üzerinden hücredeki faaliyetlerin devam etme noktasında enerji sağlar.
ATP Üretimi Özellikleri Nelerdir?
✔ Fotosentez ve kemosentez mekanizmaları ile organik madde içine yerleştirilmiş olan kimyasal enerjinin kullanılabilir hale gelmesi için, organik madde hücresel solunum reaksiyonları ile parçalandıktan sonra açığa çıkan enerjinin ATP molekülü içine yerleştirilmesi gerekir.
✔ Enerjinin hem organik madde haline getirilmesi hem de hücresel solunum ile parçalanması sırasında enerjinin bir kısmı ısı olarak kaybedilir. Ancak küçük bir kısmı ATP içine yerleştirilerek kullanılabilir.
✔ ATP, enerjiyi kullanılabilir hale getiren organik moleküldür.
✔ ATP içine yerleştirilememiş bir serbest enerji kullanılamaz.
✔ Her canlı hücre kendi ATP’sini üretir ve tüketir.
✔ Depolanamaz.
✔ Hücre zarından geçemez.
✔ Hücreler arasında nakli yapılamaz ve cansız ortamda görev yapamaz.
ATP Üretimi Nasıl Gerçekleşir?
Canlı vücudunda enerjinin üretilmesini sağlayan temel mekanizma solunumdur. Solunum, oksijen vasıtasıyla gerçekleştirilebileceği gibi; oksijensiz olarak da gerçekleştirilebilir. Dolayısıyla vücuttaki enerji üretimi oksijen varlığına bağlı değildir. Mitokondrilerde ise bu durum biraz daha farklı. Mitokondriler, temel olarak oksijenli solunumun gerçekleştiği organellerdir. Oksijenli solunum vasıtasıyla üretilen enerji miktarının daha fazla olması nedeniyle mitokondrilerin, temel yargıda olduğu gibi vücudumuzun enerji santralleri olduğu ifade edilebilir.
Bu noktada temel odak, solunum mekanizmasında olmalıdır. Bir canlıda solunum gerçekleştiğinde, canlı tarafından tüketilen ve sindirilen besin maddeleri çeşitli mekanizmalar etkisiyle enerjiye dönüştürülür. Bu mekanizmalar hücre içerisinde gerçekleşir. Canlı vücudundaki tüm hücrelerde sentezlenen bu enerji, depolanamaz ancak başka enerjilere dönüştürülerek harcanabilir.
Performans/Proje Ödevleri;
