Bu gün ele alacağımız konu dünyamızın uydusu olan ay bir anda yok olmuş olsaydı dünyada neler dünya nasıl bir yer olurdu bu gün ele aldığımız konuda tam olarak bu eğer ki dünyamızın uydusu bir anda yok olsaydı dünya nasıl bir yer olurdu sorusunun bilim ile desteklenmiş cevaplarını sizin için sıraladık.
Dünyamızın uydusu olan ayın sadece bizim için romantik bir kavram olmadığı gerçeği, bunlardan biridir. yani ay geceleri iki sevgilinin birlikte baktığı romantik bir nesne değildir. ay birdenbire ortadan kaybolsa idi, gezegende yaşam devam eder miydi? ya da ne gibi değişiklikler olurdu? bu soruların detaylarına biraz inelim.
ay, geceye bakmak için güzel bir yüzden daha fazlasıdır. okyanus akıntıları ve gelgitlerimizi, dünya’nın atmosferinin ve ikliminin hareketini ve hatta gezegenimizin eksen eğimini yönetmeye yardımcı olur.
peki, uydumuz, dünya’ya ve bize haber verilmeden aniden yok olursa ne olur? hayatta kalır mıyız? cevabı ne yazık ki hayır.
ilk etki olarak; gece dediğimiz zaman diliminde her şeyin çok daha karanlık olacağını fark ederiz. ay’ın yüzeyi güneşin ışığını yansıttığı için, dolaylı ışıma olmadan, ülke yollarında veya ormanlık kamplarda olduğu gibi, yapay ışığa erişimi olmayan alanlarda gece seyahat etmek aşırı karanlıktan ötürü çok riskli hale gelirdi.
ayın aniden yokluğu, hayvanların da kafasını karıştırırdı. 2013 yılında yapılan bir incelemede araştırmacılar, dünya ile birincil etkileşim araçları ‘görüş’ olan hayvanların, hayatta kalmak için aydan yararlandıklarını buldular. bu büyük bir sürpriz değil, ama eldeki soru için ilginç etkileri var. baykuşlar ve aslanlar gibi birçok yırtıcı etkin bir şekilde avlanmak için sadece bir miktar ay ışığı ile karanlığın gizliyeciliğine güvenir. bu yüzden ay olmadan, yiyecek bulmakta zorluk çekecekleri çok açık. öte yandan kemirgenler, ay ışığı kuvvetli iken daha fazla saklanma eğilimindedir. ay olmadan avcıların onları tespit etmesi daha kolaydır ve ay olmadan onlarda bir değişim meydana gelecektir. washington üniversitesi’ndeki bir vahşi yaşam ekoloğu olan laura prugh, bazı türlerin fazlalaşması ve bazı türlerin azalması gibi birtakım değişikliklerin olacağını söylüyor.
bir sonraki hızlı değişim ise gelgitlerde olacaktı. ay bize çok yakın olduğu için, onun çekimi, gezegenimizi etkiliyor. bu güç, okyanuslarımızı ileri ve geri çekecek kadar güçlü ve biz buna “gelgitler” diyoruz. ay olmadan gelgitler, daha yavaş oranda ileri ve geri hareket eder; yani yaklaşık şu anki dalgalanmaların üçte biri oranında değişim yaşanır. gelgitler, güneşim bazı çekim etkilerinden dolayı tamamen bitmez ancak bunun ayın yaptığı çekim etkisi kadar gerçekleşmesi mümkün olmayacaktı.
gelgitlerdeki üçte iki oranında azalma, kıyı ekosistemlerini büyük ölçüde değiştirecek, potansiyel olarak birçoğunu tahrip edecek ve enerji, su, mineraller ve diğer kaynakların akışını bozacaktır. okyanuslarda birçok yengeç türü, salyangoz, midyeler, deniz yıldızları, yosunlar ve algler, hayatta kalmak için gelgitlerin gidiş-gelişlerine güvenir. bu ekosistemler, kuşları, ayıları ve ayrıca rakunlar ve geyik gibi kara memelilerini de beslemektedir ve dolayısıyla bunlar da etkilenecektir.
gelgit hareketleri aynı zamanda doğrudan okyanus akımlarını, dolaylı olarak da genel hava düzenini etkileyecekti. çünkü okyanus akıntıları, sıcak suyu dağıtır ve dünya çapında genel yağış miktarını etki eder. okyanus akıntıları etkilenirse, bölgesel sıcaklıklar çok daha uç noktalarda olurdu ve dramatik hava olayları meydana gelirdi.
ayın kaybolması, daha geniş vadede olmasına rağmen, daha da yıkıcı değişikliklere neden olabilir. ay olmadan, gezegenimizin eksen eğimi muhtemelen zaman içinde büyük ölçüde değişecektir. dünya, neredeyse hiçbir mevsimi olmayan bir eğimden, yıllar içinde aşırı mevsimsel hava değişikliklerine ve buzul çağlarına sahip olan sert iklimin olduğu bir eğime kadar gidebilir. bir örnek olarak mars’a bakabiliriz. eksen eğiminde büyük bir değişim gösterdiği gibi aşırı iklim değişiklikleri mevcut ve mars’ın bunun önüne geçmesi için büyük, stabilize edici bir ayı maalesef yok.
diğer yandan hayatta kalmanın yanında biraz daha önemsiz görünse de, insan olarak ay olmadan evrene ilişkin bir ilham kaynağımızı ve çok büyük bir bilimsel kaynağımızı kaybederdik.
her şeye rağmen, enseyi o kadar da karartmamak gerek. neyse ki, ayın yakın zaman içerisinde yok olacağına dair bir kanıtımız yok*
