Anasayfa » BİLGİ ANSİKLOPEDİSİ » Batı Şeria Hakkında Bilgiler

Batı Şeria Hakkında Bilgiler

Batı şeria hakkında tüm bilgiler.

Şeria ırmağı ile Lut gölünün batısında kalan İsrail işgali altındaki bölgeyi belirten terim.

Yaklaşık 5 900 km2’lik bir alana yayılan, gerek Müslümanların, gerek Museviler ve Hristiyanların tarihsel saydıkları birçok yer ve anıt içeren Batı Şeria’nın (Mavera-i Ürdün de denir) nüfusu 1 058 122’dir (1990 sayımı; Doğu Kudüs dahil). Bu nüfusun 875 000’den çoğunu 1948’de İsrail kurulduğu zaman yerleri değiştirilen ve Birleşmiş Milletlerin göçmen kamplarına kayıtlı yaşayan Filistinli Araplar oluşturur. Başlıca kentleri-Halil (Hebron) ve Nablus’tur (Na-bulus).

1920-1948 arasında İngilizlerin Filistin mandasının bir bölümünü oluşturan Batı Şeria’nın, 19 Kasım 1947’de Birleşmiş Milletlerin kurulmasını öngördüğü Arap devletine verilmesi tasarlandı. Ama ilk İsrail-Arap çatışmasının patlak vermesiyle, bu devlet kurulamadı ve bölge Ürdün birlikleri tarafından işgal edildi. 1950’de Ürdün’ün ilhak edildiğini açıkladığı (bu kararı Birleşmiş Milletler de, İsrail de, öteki Arap devletleri de tanımadı) Batı Şeria, Altı Gün Savaşında (Ocak 1967) İsrail tarafından işgal edildi. BM Güvenlik Konseyinin 22 Kasım 1967’de aldığı 224 sayılı kararla İsrail’in bölgeden çekilmesi ve barışçı bir çözüme gidilmesi istendiyse de, çözüme ulaşılamadı.

Mart 1979’da imzalanan Mısır-İsrail barış antlaşması sonucunda Batı Şeria Filistinlilerine 5 yıllık bir özerklik dönemi önerildiyse de, birçok Filistinli ve Arap önderler, bu tür bir sınırlı özerkliği kabul etmeyerek tam bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını istediler. İsrail’in bu isteği kabule yanaşmaması üstüne, Aralık 1987’de, Batı Şeria ve Gazze’deki Filistinliler, İsrail işgaline son vermek için bir ayaklanma (İntifada) başlattılar. İsrail’in bu ayaklanmayı bastırmak için şiddete başvurması, İsrailli askerlerin çocuk yaşta Filistinli gençleri sopalarla döve döve kollarını ve bacaklarını kırmaları dünyanın her yanında tepkilere yol açarken, 1988’de Ürdün ‘kralının Batı Şeria üstündeki “tarihsel hakları”ndan vazgeçtiğini açıklamasından sonra FKÖ, bağımsız Filistin devletinin kurulduğunu açıkladı. Ne var ki, 1991 sonlarında Madrid’de’yapılan barış konferansına ve Eylül 1993’te FKÖ temsilcileri ile İsrail temsilcileri arasında imzalanan anlaşmayla İsrail ve FKÖ’nün birbirlerini tanıma kararı almalarına karşın, FKÖ’nün aşırı uçlarının bu karara karşı çıkmaları ve İntifada’yı yeniden şiddetlendirmeleri, Batı Şeria’da barışın sağlanmasını belirsiz bir tarihe attı.

Batı Şeria (Cisürdün)(Arapça: الضفة الغربية‎, (ed-Diffa el garbiya), İbranice: הגדה המערבית‎, (heagadah hema’ravit) ), Ortadoğu’da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lût Gölü ile çevrili bölgedir.

Coğrafi verileri 

Konum: Orta Doğu’da, Ürdün’ün batısında yer alır. Coğrafi konumu: 32 00 Kuzey derecesi, 35 15 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Orta Doğu Yüzölçümü: 5, 860 km² Sınırları: toplam: 404 km Sınır komşuları: İsrail 307 km, Ürdün 97 km Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili) İklimi: Ilıman. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Ölü Deniz 408 m en yüksek noktası: Tall Asur 1, 022 m Doğal kaynakları: İşlenebilir topraklar Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %27 daimi ekinler: %0 otlaklar: %32 ormanlık arazi: %1 diğer: %40 Doğal afetler: kuraklıklar.

Nüfus Bilgileri 

Nüfus: 2, 090, 713 (Temmuz 2001 verileri) Nüfus artış oranı: %3.48 (2001 verileri) Mülteci oranı: 3.29 mülteci/1, 000 nüfus (2001 tahmini) Bebek ölüm oranı: 21.78 ölüm/1, 000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 72.28 yıl erkeklerde: 70.58 yıl kadınlarda: 74.07 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 4.9 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) Nüfusun etnik dağılımı: Filistin Arapları ve diğer %83, Yahudiler %17 Din: Müslümanlar %75, Museviler %17, Hıristiyan ve diğer %8 Diller: Arapça, İbrani’ce, İngilizce.

Ekonomik bilgiler 

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi – 3.1 milyar $ (2000 verileri) GSYİH – reel büyüme: %-7.5 (2000 verileri) GSYİH – sektörel bileşim: tarım: %9 endüstri: %28 hizmet: %63 (1999 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3 (2000 verileri) İşsizlik oranı: %40 (2000) Endüstri: Çimento, tekstil, sabun, hediyelik eşya Tarım ürünleri: Zeytin, narenciye, sebze, et, süt ürünleri İhracat: 682 milyon $ (1998 verileri) İhracat ürünleri: Zeytin, meyve, sebze, kireçtaşı

İhracat ortakları: İsrail, Ürdün, Gazze Şeridi İthalat: 2.5 milyar $ (1998 verileri)

İthalat ürünleri: Gıda, tüketim malları, yapı malzemeleri İthalat ortakları: İsrail, Ürdün, Gazze Şeridi Dış borç tutarı: 108 milyon $ (1997 verileri) Para birimi: Yeni İsrail Shekeli (ILS); Ürdün Dinarı (JOD)

Para birimi kodu: ILS; JOD Mali yıl: Takvim yılı

Yorum yapın