Cengizhan yasaları, Cengizhan’ın 36 yasası nedir,Cengizhan’ın yasaları nerede,Cengizhan’ın kısaca hayatı
CENGİZ HAN KİMDİR KISACA ?
1162’de Moğolistan’da doğdu. 1183’te Kerait Hükümdarı Tuğrul Han’ın emrine girdi. 1204’de Chakirmaut Savaşı’nda Naymanlar’ı yendi. 1206’da Cengiz unvanıyla hakan ilan edildi. 1220’de Buhara’yı ele geçirdi. 1227’de Kuzeybatı Çin’de öldü.
CENGİZ HAN’IN 36 YASASI
1 – Zina eden ister evli olsun ister olmasın, cezası ölümdür.
2 – Elleri suya daldırmak yasaktır, su almak için kap kullanılmalıdır.
3 – Kanuni mirasçılarından başka herkese, bir ölünün eşyasını kullanmak yasaktır.
4 – Kim çok yemek yediği için kusarsa, bulunduğu çadırdan dışarı sürülmeli ve öldürülmelidir.
5 – Ordu komutanının çadırına girerken çadırın eşiğine ayak basan kişi öldürülmelidir.
6 – Bir kimse, şayet içkiyi bırakamıyorsa, ayda üç kez sarhoş olabilir. Ancak bunu aşması suçtur.
7 – Kim mal alır ve üç defa arka arkaya iflas ettiğini bildirirse ölümle cezalandırılır.
8 – Kim kaçmış olan bir köleyi ya da tutsağı bulur ve onu eski sahibine geri vermezse ölümle cezalandırılır.
9 – Kim sahibinin izni olmadan bir tutsağa yiyecek ya da giyecek verirse ölümle cezalandırılır.
10 – Adam öldüren bir kişi, cezadan diyet ödeyerek kurtulabilir. Diyet miktarı ise ölen kişiye göre değişir. Eğer bir Müslüman öldürülmüşse karşılığı 40 altındır. Öldürülen kişi bir Çinli ise bir eşek kâfidir.
11 – Herhangi bir mezhebi üstün tutmak, kelimeleri üstüne basarak söylemek, şeref unvanları kullanmak yasaktır. Hükümdarla ya da başka birisiyle konuşan kimse sadece onun adını söylemelidir.
12 – Birliklere refakat eden kadınlar, erkek savaşta iken bunların iş ve vazifelerini üzerlerine almak zorundadırlar.
13 – Kim kül ya da su içine pislerse ölümle cezalandırılır.
14 – Kim bilerek yalan söyler ya da sihirbazlıkla uğraşırsa ölümle cezalandırılır.
15 – Giyilip iyice yıpranmadığı sürece elbiseleri yıkamak yasaktır.
16. Cengiz Han, kötü ve ahlak dışı söz etmeyi yasakladı. Her şeyin ahlaklı olmasını emretti.
17. Cengiz Han emretmiştir, herhangi bir mezhebe ayrıcalık gösterilmeyecektir. Sözler vurgulanarak söylenmeyecektir. Onur veren unvanların kullanılması yasak edilmiştir. Sultan veya her kim ile konuşulursa, sadece onun adı zikredilmelidir.
18. Savaşa gidilirken, askerlerin donanımları önceden denetlenmelidir. Askerlerin sefer için ihtiyacı olan her neyse, iğneden, ipliğe kadar her şey özden geçirilmelidir. Eğer askerlerden biri zorunlu ihtiyaçlarından birini beraberinde getirmemişse, o asker cezalandırılmalıdır.
19. Cengiz Han, erkekler savaşa gittiğinde, onların işlerini yapmak için kadınların da askeri birliklerle beraber gitmesini emretti.
20. Cengiz Han, savaştan döndüklerinde, askerlerine Han’ın hizmetinde bazı işleri görmelerini emretti.
21. Cengiz Han, emretti ki, kendisi ve çocukları için eş seçmek için, her yılın başında bütün kızlar kendine takdim edilmelidir.
22. Cengiz Han, emreder ki, Noyanlar askeri birliklerin başına geçer ve binler, yüzler ve onlar olarak birliklerin başına komutanlar atar.
23. Cengiz Han emretmiştir; eğer yaşlı bir adam bir suç işlemişse onu cezalandırmak için bir haberci gönderilir. O yaşlı adam en değersiz bir haberci bile olsa kendini ona teslim edecektir. Verilen ceza uygulanmadan önce, yaşlı ve suçlu adam, cezası idam bile olsa, onun önünde yere kapanacaktır.
24. Cengiz Han yasaklamıştır ki, hükümdar dışında kimse kendisine başka bir muhatap gösteremez. Her kim kendine başka bir muhatap gösterirse idam edilecektir. İzin almadan posta yerini değiştiren kişiler de idam edilir.
25. Cengiz Han, iyi zamanlarda, ülkede olanları bilmek için posta haberleşme teşkilatı kurulmasını emretmiştir.
26. Cengiz Han, yasaları uygulaması için oğlu Çağatay’a emir verdi.
27. Cengiz Han, ihmalkarlık yapanların cezalandırılmasını emretmiştir. Sürek avı sırasında, avın kaçmasına neden olan kişiler, sopayla dövülerek cezalandırılmalı. Suç eğer ağır ise idam edilmeli.
28. Adam öldürmenin cezası idamdır; ama fidye verilirse kendini kurtarabilir. Bu miktar Hz. Muhammed’e inananlar için 40 altın para (Balysh), bir Çinli için bir eşektir.
29. Eğer bir kişinin mülkünde çalınmış bir at bulunursa, kişi aynı cinsten dokuz at ekleyerek sahibine iade edecektir. Kişi bu cezayı ödeyemezse, yerine çocukları alınır. Eğer kişinin çocuğu yoksa kişi koyun gibi boğazlanabilir.
30. Cengiz Han yasaları, yalan söylemeyi, yalanı, hırsızlık yapmayı, zina etmeyi yasaklar. Ve kişinin komşusunu en az kendisi kadar sevmesini emreder. İnsanların birbirlerini yaralamamasını emreder. Saldırıları unutmalarını, intikam almamalarını emreder. Gönüllü olarak teslim olan ülke ve şehirlerin bağışlanmalarını, tanrıya adanmış tapınakların vergiden muaf tutulmalarını emreder. Her kim bu emirlere uymazsa idam edilir.
31. Cengiz Han şunu emreder; yemek üzerinde boğulan kişi hemen obadan çıkarılmalı ve derhal öldürülmelidir. Ordu komutanının çadırının eşiğine ayağını koyan kimse idam edilmelidir.
32. Yasa bu kuralları emreder; herkes birbirini sevecektir. Zina yapılmayacak. Çalınmayacak. Yalancı şahitlik yapılmayacak. Hainlik yapılmayacak. Yaşlı ve düşkün insanlara saygı gösterilecek. Bu emirlere karşı duranlar ise idam edilecektir.
33. Kişi içmekten vazgeçemiyorsa, ayda üç defa sarhoş olabilir. Eğer üç kereden fazla sarhoş olursa kabahatlidir. Eğer ayda iki kez sarhoş oluyorsa bu iyidir. Eğer bir kez oluyorsa bu daha da iyidir. Eğer hiç içmiyorsa bundan daha iyi ne olacaktır? Fakat öyle bir kişi nerede vardır? Böyle bir kişi varsa, o en yüksek saygıya layıktır.
34. Bir cariyeden doğmuş çocuklar meşru kabul edilecek ve babaları tarafından yapılan paylaştırılmaya uygun bir şekilde mirastan paylarını alacaktır. Mülkün dağıtımı, yaşça büyük çocuk, yaşça küçük olandan daha fazla pay alır. Genç oğlana babanın ev halkı miras kalır. Çocukların yaşça büyükleri annelerinin sıralanışına bağlı olur. Eşlerden biri her zaman yaşça büyük olmalıdır. Bu öncelikle onun evlenme tarihine göre belirlenir.
35. Babasının ölümünün ardından, kendi annesi hariç, oğul babasının karılarının hepsini elden çıkarabilir. Onlarla evlenebilir veya evlendirerek başkalarına verebilir.
36. Yasal mirasçıları hariç, başka hiçbir kişi vefat edenin malını kullanamaz.
