Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan dünya yüzeyinde bulunan en yaygın dördüncü mineral ve yer kabuğunda en çok bulunan metal olan demir nedir konusuna değinmek istiyoruz. Peki demirin insan hayatı için önemi nedir, demirin insan vücudu için önemi hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Demir Nedir?
Demir, simgesi Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal element. Demir, dünya yüzeyinde en yaygın dördüncü mineral ve yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin de tek bir demir kristali olduğu tahmin edilmekle birlikte, demir nikel alaşımı olma ihtimali daha yüksektir.
Demir Özellikleri Nelerdir?
Doğada en fazla bulunan elementler arasında Demir 4. sırada gelmektedir. Maliyet açısından düşük bir fırsat sunması da yine kullanım noktasında bir adım öne çıkarıyor. Antik dönemden günümüze kadar pek çok farklı alanda kullanılan demir, günümüzde dayanıklılığı ve iletkenliği ile beraber kolay şekil alabilir yapısıyla önemli ayrıcalıklar sunmaktadır. Simgesi Fe olan Demir elementi doğada serbest halde en fazla bulunan metaldir.
İnsan vücudu için de büyük öneme sahip olan Demir elementi, karbon eklenmesi ile çelik ve döküm üretimi ile beraber çok daha geniş alanda kullanım potansiyeli teşkil etmektedir. Yumuşak bir yapıya sahip olması kolayca yüksek ısı üzerinden şekil alma imkanı tanır. Aktif bir metal olması ile beraber birçok farklı aktif ametal ile birleşme özelliği sunmaktadır. Güçlendirilebilir özelliği olmasının yanı sıra elektriği iyi iletmesi en önemli özelliklerinden biridir.
Demir Nerelerde Kullanılır?
- Bilgisayarların önemli bir parçası olan manyetik depolama alanlarının üretiminde
- Demir-çelik sektörünün ana hammadde olarak
- İnşaat sektöründe ana malzeme
- Otomotiv sektörüne
- Günlük hayatta kullandığımız pek çok eşyada
Demirin İnsan Vücudu İçin Önemi Nedir?
Demirin faydaları, insan vücudunun uygun şekilde büyümesi ve sağlığın korunması ile ilgilidir. Metabolizma için temel bir protein bileşenidir ve insan vücudunun kırmızı kan hücreleri üretmesi için demire ihtiyacı vardır. İnsan vücudu, demir alımı aniden azalırsa, aneminin etkisini azaltmak için bir yedek olan yetersiz beslenme durumunda, gelecekteki kullanım için % 25’ine kadar koruma kapasitesine sahiptir.
Vücudumuzda demirin yaklaşık % 70’i hemoglobin ve miyoglobinde bulunur. Hemoglobin, oksijenin akciğerlerden vücudun dokularına primer taşıyıcısıdır, miyoglobin ise kas hücrelerindedir ve kabul edilebilir, depolanır, taşınır ve içinde oksijenin salınımını mümkün kılar. Bunun yaklaşık % 5’i çeşitli proteinlerin bileşenleri ve bazı enzimatik reaksiyonlarda gerekli elemanlar olarak bulunur.
Son olarak, vücuttaki demirin % 25’ine kadar hücrelerde bulunan ferritin içinde depolanır. Ferritin, erkekler için üç yıla varan demir takviyesini saklayabilir, ancak kadınlar için sadece bir yıl kadardır, bu yüzden kadınlarda anemi daha yaygındır. Bu mineralin rolü ve önemi, tehlikeli olduğu için hafife alınamaz.
Demir Eksikliği Belirtileri Demir eksikliği genellikle şiddetli yorgunluğa, vücut zayıflığına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu konuda eksik olan kişiler normal fonksiyonları en iyi şekilde yerine getiremezler. Dahası, kadınlar ve çocuklar, erkeklerden daha fazla demire ihtiyaç duyarlar ve anemi özellikle onları etkiler. Ciddi eksiklik, dil bölgesinde sorunlar ve ilerleyici cilt hastalıklarına neden olabilir. Demir ve protein gerektiren enzimatik işlemler oluşmaz ve vücut metabolizması yavaşlayabilir veya hatta kapanabilir. Anemi en yaygın küresel beslenme yetersizliği olarak kabul edilir.
Önemli Demir Kaynakları Demir hem sebze ve meyvelerde hem de ette bulunur. Baklagiller, mercimek, soya fasulyesi, kepekli tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler, tahıllar, ekmek, ıspanak, şalgam, brokoli ve kuru meyveler de demir içeriğine sahiptir. En önemli kaynağı kırmızı ettir. Ayrıca, anemik hastaların sık sık doktorlar tarafından almaları önerilen tablet ve takviyelerinden de alabilirsiniz. İyi seviyede C vitamini içeren gıda maddeleri de demirin vücut tarafından emilmesine yardımcı olabilir. Örneğin, üzerine domates dilimleri olan bir hamburger yemek demir içeriğinin köfteden gelen emilimini artırabilir. Narenciye ve portakal suyu gibi meyve suları da emilime yardımcı olabilir.
Performans/Proje Ödevleri;
- Aspirin Laboratuvarda Nasıl Yapılır, Aspirin Nedir?
- İdrarda Şeker Tayini Nasıl Anlaşılır, Şeker Tayini Nedir?
- Tarımda Kullanılan Hormonlar Nelerdir? Etki, Fayda ve Zararları Hakkında Bilgiler
- Sigara Dumanında Hangi Gazlar Vardır, İnsan Sağlığına Etkileri Nelerdir?
- Ağır Metal Nedir, Ağır Metallerin İnsan Sağlığı Üzerinde Etkileri Nelerdir?
