Fethi Gemuhluoðlu
Aslen Arapgirli bir Türkmen ailesinin, Mustafa Neş’et Efendi ile Fatma Saniye Hanım’ın çocuğu olarak 1923 yılında İstanbul Göztepe’de doğdu. Çocukluğu ve gençliği Osmanlı aydınlarının son örneklerinin yoğun olarak yaşadığı Erenköy ve Göztepe semtlerinde geçti. Yetişmesinde. Osmanlıcaya hakimiyetinde, derin ve geniş tarih bilgisinde, tasavvufla olan içiçeliğinde. sanatçı ve edebiyatçı kişiliğinde ailesinin ve gençlik muhitinin büyük tesiri olmuştur. Haydarpaşa Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenimini sürdürdü ise de bir kaç dersi kalmasına rağmen Fakülteden mezun olamadı. Askerlik görevini Gelibolu’da adliye subayı olarak yaptıktan sonra, 1950-55 yıllarında İstanbul’da çeşitli okullarda Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği yaptı.1955-63 yıllarında ise, İstanbul’da Spor ve Sergi Sarayı Müdürlüğü görevinde bulundu.1959 yılında Dr.Emine Suzan Hanım ile evlendi; Mehmet Ali ve Veli Selman isimlerinde iki çocukları oldu.1963-65 yıllarında, Almanya’da serbest gazeteci olarak bulundu. Bir yıl kadar Milli Eğitim Bakanlığı Özel kalem Müdürü olarak çalıştıktan sonra 1966-70 yılları arasında Türkiye Odalar Birliği Basın Müşavirliği yaptı. Çok sayıda vakıf, dernek ve hayır kurumunda istişare kurulu üyeliği, yönetim kurulu üyeliği gibi görevlerde de bulunan Fethi Gemuhluoğlu, son olarak kuruluşunu gerçekleştirdiği ve sekiz yıl (1970-77) emek verdiği Türkpetrol Vakfı’nın Genel Sekreterliği görevini sürdürüken, 5 Ekim 1977 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Kabri, İstanbul Göztepe’de Sahrayı Cedid Mezarlığındadır.
Yakın tarhimize bir gönül ve hizmet adamı olarak damgasını vuran Fethi Gemuhluoğlu, çok partili siyasal hayata geçildikten sonra siyasi fikir ve hareketlerin Türkiye’nin tarihi geçmişi ve misyonuna uygun açılımlara yönelmesine gayret etti; mesela Kıbrıs ile ilgili Türkiye’deki ilk siyasi dernek olan Kıbrıs’ı Koruma Cemiyeti’nin (1950) kurucularından biriydi ve genel sekreterliğini yürütmüştü .1970’li yıllarda meydana gelen hükümet boşluklarında toparlayıcı kimliği ve parti liderleri nezdindeki saygınlığı ile hükümet oluşumları üzerinde etkili olan Fethi Gemuhluoğlu, siyasetin hep içinde olmasına rağmen ‘aktif’ politikadan uzak durdu.1950’li, 1960’lı ve 1970’li yıllarda aydınların yanısıra siyasi parti kadrolarıyla da şahsen temasta bulunan Fethi Gemuhluoğlu, ideolojik söylemlerden sürekli sakınan ve Türkiye’nin tarihi çizgisi ile birikiminden kaynaklanan bir bakış açısını gündeme getirdi.
Ülkemizin kaynaklarını zenginliğe dönüştürecek geniş ufuklu, erdemli ve bilgili insanlara ihtiyaç olduğuna inanan ve hayatını bu insanları ortaya çıkaracak şartları oluşturmaya adayan Fethi Gemuhluoğlu, özellikle Türkpetrol Vakfı vasıtasıyla yakından ilgilendiği yüksek öğrenim gençlerine destek olunmasını sağlamakla kalmadı, ayrıca kendilerinde bilgi. zeka ve sanat pırıltısı gördüğü yüzlerce genci yetenekleri doğrultusunda yüreklendirdi. Bir vakıf ve hizmek adamı olarak Fethi Gemuhluoğlu’nun ömrünün sonuna kadar sürdürdüğü bu çabalar. akademik hayatın yanısıra günümüz düşünce, sanat ve kültür hayatı üzerinde de etkili oldu.
Zarif bir İstanbul Türkçesiyle yazan Fethi Gemuhluoğlu’nun kendi yazdıkları ile vefatından sonra hakkında yazılanların bir kısmı, Dostluk Üzerine (İstanbul,1978) adlı kitapta toplanmıştır. Kendi yazılarıyla ilgili olarak 1958 yılında yapılan bir röportajda şöyle diyordu: ” Yazılarıma gelince. Bunlar bütün açıklığıyla meydanda. Günlük ve küçük oyunların tamamıyla dışında memleket mes’eleleri. Cezayir için yazdık. Tunus için yazdık. Keşmir ve Mısır için yazdık Afrika uyanıyor, dedik. Asya uyanıp silkinecektir diyoruz. Evet Asya silkinecek ve Rusya’yı sırtından atacaktır. Devletler tek başlarına yaşayamıyorlar. Devletler arasında da birlikler. paktlar, federasyonlar mevcût. Biz de, İslam’ın Beynelmileline ittibaen şark milletlerinin , Müslüman halkların birlik ve beraberliklerine gitmeliyiz. Dünyanın her yerindeki istiklâl hereketleri bizi sevindirir. Biz Gana devletinin istiklâle kavuşmasını, sadece Altın Sahilleri halkının müslüman olmaları dolayısıyla alkışlamamıştık. Bu küçük gazetede, son Macar ihtilali için de kalbî ve ve samimî hislerimizi dile getirmeye çalıştığımı hatırlarsınız. İnancımız, ‘İnsanlara hürriyet, milletlere istiklâl ‘ parolasında ifadesini bulabilir, zannederim.”
İnsanları birbirine kaynaştırmanın, geçmişi geleceğe bağlamanın, geleceğe umutla bakmanın, insana karşılıksız hizmet etmenin en temel yolunun sevgi ve dostluk olduğunu söyleyen ve hayatında yaşayan Fethi Gemuhluoğlu’nun tarihi konuşması Dostluk Üzerine (1975).daha önce Dostluğa Dair(1988) ve Yeniden Bir Merhaba (İstanbul 1997) başlıklarıyla ayrıca kitaplaştırılmıştır.
Birbirinden kopuk çevrelerin ortak bir aşk ve hizmet zemininde buluşması yönünde yoğun çaba harcayan Fethi Gemuhluoğlu, toplumu ve insanlığı bir bütün olarak ele alıp ayrım gözetmeden herkese gönülden dostluk duyan ve karşılıksız hizmet eden yaklaşımından kaynaklanan birleştirici kişiliğiyle, sadece kendi nesli için değil, sonraki nesiller için de örnek şahsiyetlerden olmuştur.
