Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan gazneliler devleti hakkında bilgiler nedir, gazneliler devleti nerede kuruldu, gazneliler devleti özellikleri ve gazneliler devleti tarihi hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Gaznelilier Hakkında Bilgiler
Gazneliler devleti, 963 ile 1186 yılları arasında hüküm sürmüş, Türk-İslam devletidir. İsmini, Afganistan sınırlarında yer alan Gazne şehrinden almışlardır. Gazne devletinin kurucusu olan Alp Tekin, Samanoğulları Devleti valileri arasındaydı.
Alp Tekin, Samanoğulları ile fikir ayrılıklarına düşmüş ve Gazne şehrine gidip, devlet kurmuştur. Uzun yılları devletin gücünü koruyan Gazneliler, Selçuklu devletiyle girdikleri savaşı kaybetmişler, kısa süre sonra Hindistan’da bulunan gurular tarafından yıkılmışlardır.
Sebüktekiniler olarak isimlendirilen Gazne kurucusu Alp Tekin, henüz devleti kurmadan Horasan genel valisiydi. Mansuri ile yaşadığı anlaşmazlıklar sonucunda, görevden ayrılmış ve Belh şehrine gitmiştir.
Mansur, Alp Tekin’in kendisine yaptıklarından dolayı, askeri seferler düzenlemeye başlamıştır. Mansur’un gönderdiği birlikleri püskürtmeyi başaran Alp Tekin, hemen sonrasında Gazne şehrini ele geçirmek hedefine odaklanmış ve ele geçirip, Gazne devletini kurmuştur.
Gazneliler Devletinin Özellikleri Nelerdir?
- Samanoğulları Devleti’nin Gazne valisi Alp Tekin tarafından bugünkü Afganistan’ın doğusunda kurulmuştur.
- Sebük Tekin devrinde Samanoğulları’ndan ayrılıp tamamıyla müstakil olmuşlardır. Sebük Tekin,Türk tarihinde hükümdar ünvanını kullanan ilk devlet adamıdır.
- Gazne Devleti en parlak zamanını Sultan Mahmut vaktiyle yaşadı. Sultan unvanını ilk kullanan Türk hükümdarı olan Gazneli Mahmut, Hindistan’a 17 sefer yapmış, Hindistan’ın kuzey kısımlarına
- İslamiyet’in girmesini sağlamıştır.
- Gazneliler, Selçuklularla yaptıkları Nesa (1035), Serahs (1038), Dandanakan (1040) savaşlarını kaybettiler. Dandanakan Savaşı’nın ardından Selçuklu egemenliğine girdiler.
- Gazne Devleti’nde idari ve askeri kuvvet Türklerin elindeydi. Türkler nüfus olarak azınlıkta, Afganlılar ve İranlılar çoğunlukta idi.
- Devletin resmi dili Arapça ve Farsçaydı.
- Gazne silahlı kuvvetlerinde merkezi gücü oluşturan Gulamlar devşirme usulüyle yetiştirilmiştir.
- Bunlar devletten aylık alırlardı.
- Sanatta İran ve Hint etkilerinin altında kalmışlardır.
- Büyük Selçuklu Devleti yıkılınca Gurlar ayaklanarak Gazne Devleti’ne son vermişlerdir.
Gazneliler Devleti Nerede Kuruldu?
Sebükteginiler olarak bilinen Gazne devletinin kurucusu olan Alp Tekin (Alp Tigin) devleti kurmadan evvel Horasan genel valisi olarak çalışmıştır. Fakat Samanilerin hükümdarı olan Mansur ile arasında gerçekleşen anlaşmazlıkların ardından görevinden ayrılıp Belh kentine yerleşmiştir. Mahsur ise kendisine yaptığı davranışlarından ötürü Alp Tekin’in üzerine güçlü askeri birlikler göndermiştir. Mansur’un birliklerine karşı direnen Alp Tekin galibiyeti kazanmıştır.
Alp Tekin’in yeni planı ise Emir Lavik yönetiminde olan Gazne şehrini ele geçirmek olmuştur. Alp tekin planını uygulayarak Gazne şehrini ele geçirip 963’te Gazne devletini kurmuştur. Alp Tekin’in Gazne’yi yönetmesinden kısa bir süre sonra tahta oğlu Ebu İshak İbrahim(963-966) geçmiştir. Samanilerin devamı niteliğinde olan bu devlet Gazne’de ki hâkimiyetini garantilemiştir. Ebu İshak İbrahim’in oğlu olmadığı için yerine Türk komutanlardan biri olan Bilge tekin geçmiştir. Bilge Tekin, Gerdiz Kalesini kuşattığı esnada vefat etmiştir. Ardından yerini Piri Tegin ( Böri Tekin) almıştır. Başarısızlıklarından dolayı kısa sürede görevinden alınmıştır. Alp Tekin’in yetiştirdiği komutanlarından biri olan Sebük Tigin bu göreve layık görülmüştür.
Performans/Proje Ödevleri;
- Aspirin Laboratuvarda Nasıl Yapılır, Aspirin Nedir?
- İdrarda Şeker Tayini Nasıl Anlaşılır, Şeker Tayini Nedir?
- Tarımda Kullanılan Hormonlar Nelerdir? Etki, Fayda ve Zararları Hakkında Bilgiler
- Sigara Dumanında Hangi Gazlar Vardır, İnsan Sağlığına Etkileri Nelerdir?
- Ağır Metal Nedir, Ağır Metallerin İnsan Sağlığı Üzerinde Etkileri Nelerdir?
