gıda fiyatları neden yükseliyor, türkiyede gıda fiyatları neden artıyor, gıda fiyatları artmaya devam edecek mi, gıda fiyatları ne zaman düşecek, gıda fiyatları nasıl düşer
Sevgili okurlar, gündemi günlerdir meşgul eden konulardan biri olan gıda fiyatlarına uygulanan zamlardan bahsetmek istiyoruz. Ülkemizde son zamanlarda artan gıda fiyatları tüketicilerin bir hayli canını sıkmış durumda. Meydana gelen bu artışla beraber halk, gelen zamlara isyan ederek bazı sosyal medya uygulamalarından bu duruma tepki gösterdi. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan yapılan zamlara ilişkin olarak ”işletmelerin ve kurumların yapmış oldukları bu zamlar denetlenerek haksız kazanç elde edebilmek için ürünlere yapılan zamlara ilişkin büyük cezalar gelecek” ifadelerini kullanmıştı. Peki gıda fiyatları neden yükseliyor, gıda fiyatları artmaya devam edecek mi? Hepsi ve daha fazlası yazımızın devamında…
Gıda Fiyatları Neden Artıyor?
Gıda ürünlerindeki fiyat artışının en önemli nedeni yüksek girdi maliyetleridir. Ülkemizde mazot, gübre, ilaç tohum başta olmak üzere tarımsal üretimin temel girdilerinin hepsi ya tamamen ya yüzde 80’e yakını ithal ediliyor. Kur artışı oldukça girdi maliyetleri de yükseliyor. Bunların yanında; dünya genelinde pandemi olması nedeniyle ülkeler ürettiklerini stoklama yoluna gitti, pandemi etkilerini azaltmak için uygulanan bol para politikası nedeniyle hammadde fiyatlarında artış yaşandı, son zamanlarda meydana gelen döviz kurlarının yüksekliği, üreticilerin girdi maliyetleri yükselmesi ile birlikte ürünlere zam kaçınılmaz hale geldi. Söz konusu durum böyle olmasına rağmen üreticiler ve işletmeler kurnazlık yaparak ürünlerine olması gerekenden fazla zam yaparak tüketicileri zor duruma düşürüyorlar. Tüketicilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olduklarını fırsat bilen üreticiler için henüz yapılmış bir yaptırım bulunmamakta.
Gıda Fiyatlarında Meydana Gelen Artış İçin Ne Yapılmalı?
- Özellikle üretim konusunda çok kapsamlı plan hayata geçirilmeli.
- Süt ve et fiyatlarını direkt olarak etkileyen yemde, dışa bağımlılık azaltılmalı.
- Temel gıda maddelerinde KDV oranları gözden geçirilmeli gerekirse düşürülmeli.
- Spekülatif hareketlere karşı denetimler arttırılmalı, haksız rekabetin önüne geçilmeli.
- Çiftçi desteklenmeli, daha çok üretime teşvik edilmeli.
Gıda Fiyatları Düşecek Mi?
Ticaret Bakanlığı özellikle bebek maması, ayçiçek yağı, yumurta, beyaz et, peynir gibi temel gıdalar başta olmak üzere gıdada hem üretim hem de toptancı ve market satışlarını mercek altına aldı.
Tüketicilerden gelen fiyatlardaki fahiş artış şikayetleri üzerine harekete geçen bakanlık, Türkiye genelinde fiyat ve stokçu denetimlerini arttırdı. Bakanlıktan yapılan açıklamada arz-talep dengesiyle uyuşmayan fiyat artışlarının tespiti amacıyla 19-20 Ocak 2021 tarihlerinde Türkiye genelinde temel ihtiyaç ürünlerine yönelik fiyat denetimleri yapıldığı ve yapılmaya devam edildiği bildirildi. Bakanlık açıklamasında, “Denetimler sonucunda 562 işletme bazında 9 bin 870 ürün incelenmiştir. İnceleme sonucu elde edilen veriler Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilecek ve firmaların savunmalarının alınmasının ardından haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin liradan 100 bin liraya, stokçuluk faaliyetinde bulunduğu tespit edilenlere ise 50 bin liradan 500 bin liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulanacaktır” denildi.
Üreticilerin ceza almamak için fiyatlarında indirim yapması beklenmektedir. Bu aşamadan sonra yapılacak olan incelemeler ve uygulanacak cezalardan sonra tüketiciler bir nebze olsa da rahatlayacaktır.
Gıda Fiyatlarının Düşmesi İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
- Tarımsal üretim arttırılmalı ve verimli hale getirilmeli, iyi tarım uygulamaları geliştirilmeli.
- Tarım sigortaları yaygınlaştırılmalı.
- Tarımsal üretimde mazot, gübre, ilaç başta olmak üzere girdi maliyetlerindeki Özel Tüketim Vergisi düşürülmeli.
- Gıda maddelerindeki Katma Değer Vergisi oranı düşürülmeli.
- Tarımda kullanılan elektriğin tarımsal destekleme kapsamına alınmalı.
