Coğrafya proje ve performans konularından biri olan iç kuvvetler hakkında bilgi vereceğiz. Peki iç kuvvetler nedir, iç kuvvetler özellikleri nelerdir, iç kuvvetler hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
İç Kuvvetler Nedir?
Yerkabuğu, gerek iç gerekse dış kuvvetlerin etkisiyle sürekli şekil değiştirir. Yeryüzünü biçimlendiren iç kuvvetler, enerjisini yerin derinliklerinden (manto) alır. Genel olarak yerkabuğunun hareket etmesine bağlı olarak oluşan iç kuvvetlerin, yeryüzünün şekillendirilmesinde yapıcı etkisi vardır.
Yerkabuğunun hareket etmesinin nedenleriyle ilgili olarak, çeşitli teoriler ileri sürülmüştür. Bu teorilerden en önemlisi ve bugün geçerli olanı, 1950 yılında ortaya atılan, Levha (Plaka) Tektoniği Teorisi’dir. 1915’te Alfred Wegener’in ortaya attığı Kıtaların Kayması Teorisi’nin geliştirilmesiyle ortaya atılan bu teoriye göre: Yerkabuğu iç içe geçmiş parçalardan oluşur. Bu parçalara levha ya da plaka adı verilir.
Levhaların sınırları, kıtaların sınırlarıyla son bulmaz. Okyanus ve denizlerin altında da devam eder.
Levhaların sınırlarını, fay hatları (yerkabuğundaki kırık hatları), derin deniz çukurları ve yüksek sıradağlar oluşturur.
İç Kuvvetler Nelerdir?
- Dağ Oluşumu
- Kıta Oluşumu
- Volkanizma
- Depremler
İç Kuvvetler Hakkında Bilgiler
1. Dağ Oluşumu
Büyük tortulanma sahası durumunda olan deniz ve okyanus çukurlarının (jeosenklinal) tabanında biriken tortul tabakalar, tortulaşma süreci tamamlandığında levhalar tarafından sıkıştırılır. Bu duruma bağlı olarak esnek olan tortullar kıvrılarak yükselip kıvrım dağlarını oluşturur. Kıvrım dağlarının oluşumu sırasında tabakaların kıvrılarak kubbeleştiği kesimlerine antiklinal, çukurlaştığı kesimlerine ise senklinal adı verilir.
2. Kıta Oluşumu
Tabakaların karşılıklı durumları bozulmadan, yer kabuğunun geniş sahalarının çok yavaş bir şekilde genellikle dikey yönde yükselmesi ve alçalması hareketlerine epirojenez denir. Dünya’nın çeşitli bölgelerinde geçmişten günümüze kadar birçok epirojenez olayı tespit edilmiştir.
3. Volkanizma
Magmanın yeryüzündeki ve yer kabuğunun çeşitli derinlikteki faaliyetlerine volkanizma denir. Bu faaliyetler oluştukları yere göre ikiye ayrılır.
4. Depremler
Deprem sırasında oluşan farklı özellikteki dalgalar, depremin merkezinden çevreye doğru farklı hızlarda yayılmaktadır. Deprem sırasında ilk gelen dalgalardır. Hızları en fazla olan bu dalgalarda, titreşim hareketi yayılma doğrultusundadır.
Performans/Proje Ödevleri;
Dünyanın Hareketlerinin Sonuçları Nelerdir, Dünya Hareketlerinin İnsan Yaşamına Etkisi Nedir?
Doğal Çevrenin Yanlış Kullanılmasının Sonuçları Nelerdir? Çevre Kirliliği Hakkında Bilgiler
Temiz Su Kaynakları Nelerdir, Suyun Verimli Kullanılmasının Önemi Nedir?
Heyelan Nedir, Heyelanın Zararları Nelerdir?
