Kedilerin Veba İle Çok Yakından Bir İlişkisi Var.
Bir Zamanlar Mısır’da Yarı Tanrı Yerine Konan Kediler Ne Yazık Ki Ortaçağ Avrupasında Lanetlenmi. Ama Bu Aslıdna Milyonlarca İnsanın Da Sonunu Getirmiş.
“Kara Ölüm” Olarak Da Bilinen Veba Hakkında Biraz Bilgi Verelim. Yersinia Pestis Bakterisinin Neden Olduğu Bir Hastalıktır. Vücuda Cilt Yoluyla Girer Ve Lenf Sistemi Üzerinden Gider. Bakteriler Pire Sindirim Sisteminde Yaşarlar. Pireler, Tabii Ki, Bir Konakçıdan Kan Çıkarır Ve Pire Kanı Yutunca, Bakterilerle Enfekte Olur. Bakteriler Pirenin İçinde Çoğaldığında, Bağırsak Tıkanıklığı Oluşur, Paraziti Açlıktan Besler, Çünkü Besinler Emilemez. Pire, Tıkanıklığı Gidermek İçin Kusar Ve Açlıktan Ötürü Acımasızca Beslenir. Enfekte Olan Pire Hastalıklı Kanları Ev Sahibi Bir Hayvanda Veya İnsanda Isırık Bir Bölgeye Kusarsa, Ev Sahibi Kara Veba İle Bulaşmış Olur.
Veba Avrupa’da On Dokuzuncu Yüzyılda İlk Ortaya Çıkmıştı. İngiltere Ve Fransa Nüfusunun Büyük Kısmıhastalıktan Etkilendi. İngiltere’nin Bazı Bölgelerinde Ölü Sayısı % 50 İdi. Fransa’nın Bazı Kesimleri Nüfuslarının Yüzde Doksanını Veba Yüzünden Kaybettiler.
Birçok Kişi Siyah Vebanın Sadece Bir Salgından İbaret Olduğunu Varsaydı Ancak Farklı Dönemlerde Birçok Salgın Oldu. Aslında, On Sekizinci Yüzyılın Başına Kadar Her Kuşakta Bir Kez Avrupa’yı Dolaştı. Son Büyük Patlamalardan Biri, 1665-1666 Yılları Arasında Büyük Veba Salgını Olarak İngiltere’de Gerçekleşti.
Aslında Veba Salgını İlk Olarak 1300’Lerde Çin’de Ortaya Çıktı. Kurbanların Şikayetleri Ağrılar, Ateş Ve Bulantıyla Başlıyordu. İnsanların Dirseklerinde Ve Kasıklarında Mor Kabarıklıklar Oluşuyor Ve Kısa Sürede Yumurta Büyüklüğüne Ulaşıp Sertleşiyordu. Bu Yumurtalar Patladığında İçinden Pis Kokulu Siyah Bir Madde Fışkırıyordu Ancak Bu Rahatlama Kurban İçin Çok Geç Oluyordu. Çünkü Hasta Beş Gün İçinde Ölüyordu.
Bunun Bilinen Bir Tedavisi Yoktu Ve Alınan Hiçbir Önlem İşe Yaramıyordu. Seksen Yıl İçinde Hastalık Çin Nüfusunu Üçte Bir Oranında Azaltmıştı. İyi İşleyen Ticaret Yolları Aracılığıyla Da Salgın Batıya Doğru, Hindistan Ve Ortadoğu’ya İlerliyor, Her Gün Binlerce İnsanın Ölümüne Neden Oluyordu.
Hastalığa Neyin Sebep Olduğu Bulunamıyordu. 1347’De Bozkır Savaşçıları Bir Ceneviz Şehrini Kuşatıp Mancınıkla Hastalıktan Ölmüş Cesetleri Şehre Fırlattılar. Böylece Şehrin Çoğunluğu Hastalığa Yakalandı. Bu Cesetler Toplanıp Yakıldı Ve Ardından Da Gömüldü Ancak Hastalığın Yayılması Engellenemedi. Şehir Mahvolduğu İçin Cenevizliler Sicilya’ya Geri Döndü Ve Hastalığı Orada Da Yaydılar. Hastalık, Yeni Ve Kendisiyle İlgili Hiç Bilgisi Olmayan Bir Nüfusa Yayılacaktı. Sicilya Üzerinden Avrupa Ve Kuzey Amerika Da Hastalıkla Tanıştı Ve Milyonlarca İnsan Öldü.
Bu Salgına Hastanın Derisinin Son Aşamalarda Koyu Mor Bir Renge Dönmesinden Dolayı “Kara Ölüm” Adı Verildi. Derinin Bu Renge Dönüşmesi, Soluma Sorunları Yüzünden Kanda Oksijenin Azalmasından Kaynaklanıyordu. Hastalık Bir Kere Bedene Girdikten Sonra O Günün Hiçbir Tıp Tekniği Tedavi Edemiyordu. Kara Ölüm Şehirlerin Tümünü Darmadağın Ederken Avrupa Uygarlığının Da Paniğe Kapılmasına Yol Açtı
Doktorlar Salgını Durdurmanın Yollarını Aradılar. Hastalar Evlerinde Karantina Altına Alındılar Ancak Hastalık Yine De Bir Orman Yangını Hızıyla Yayıldı. Birçok İnsan Kara Ölümün, Tanrının Onlara Günahkar Yaşamları Yüzünden Gönderdiği Bir Ceza Olduğuna İnandı. Tanrının Öfkesini Yatıştırmak İçin İnsanlar Günah Keçileri Aramaya Koyuldu.
Bazı Dindarlar Tanrının Öfkesini Kendi Üzerlerine Çekip İnsanları Kurtarmak İçin Kendilerini Kırbaçladı. Özellikle Brüksel Ve Strasburg’da Bazıları Olanları Musevilerin Varlığına Bağladı.
Enfekte Pire Bir Fareyi Isırır Ve Kemirgen Enfekte Olur. Sonra Enfekte Sıçanı Isıran Diğer Pireler Kendilerine Bulaştırır. Hastaya Bulaşmış Pireler, Beslenmek İçin Isırdıkları Fare Hastalanınca Bu Kez İnsanlara Bulaşırlardı. Peki Neden Avrupalılar Sıçanları Öldürmek Ve Böylece Veba Salgınını Azaltmak İçin Bol Miktarda Kedi Tutmuyorlardı? O Zamanlar Kediler Vardı. Başlangıçta Mısır’da Kedileri Keşfeden Romalılar Tarafından Avrupa’ya Getirildi. Evcil Hayvan Olarak Kedi Beslemek İlk Veba Dönemine Kadar Avrupa’da Popülerleşmemişti.
Bu Panik Döneminde Binlerce İnsan Öldü. Salgının Cadılar Yüzünden Ortaya Çıktığı Da Söylendi. Zararsız Erkek Ve Kadınlar Evlerinden Alınıp Hastalığın Yayılmasını Önleme Amacıyla Yakıldı. Kedilerin İse Parlayan Gözleri Ve Geceleri Dışarıda Çok Dolaşmaları Yüzünden Bu “Cadıların” Büyülü Hayvanları Olduğu Düşünülüyordu. Binlerce Kedi
Katledildi.
Aslında Avrupalılar Kedileri Öldürerek Salgına Karşı En Birinci Savunma Hatlarını Kaybetmiş Oluyorlardı. Çünkü Veba Salgını, Öteki Adıyla Yersinia Pestis Yaygın Bir Fare Biti Tarafından Taşınıyordu. Ortaçağda Her Yer Fare Doluydu. Kanalizasyon İlkeldi. Caddeler İnsan Dışkısı, Çöp Ve Ölü Hayvan Artıklarıyla Doluydu. Kara Veba, Hastalığı Taşıyan Bitlerin Fareler Yoluyla Yayılması Sonucu Artmıştı.
Cenevizlileri Avrupa’ya Geri Getiren Gemide İnsanlarla Birlikte Karaya Çıkan Fareler Hastalığı Taşımışlardı. Limanda Yaşayan Bir Sürü Kedi Öldürülmemiş Olsaydı Fareleri Yiyeceklerdi Ve Hastalık Yayılmayacaktı. Ancak Bu Kemirgenler Kontrolsüz Kaldı Ve Getirdikleri Hastalığı Korumasız Binlerce Eve Yaydı.
14. Yüzyılda Salgın Hastalık Avrupa’da Beş Kez Daha Baş Gösterdi. Salgın Sona Erdiğinde Nüfusun Üçte Birinden Fazlası Ölmüştü. Kediler Öldürülmemiş Olsaydı Ölüm Oranı Çok Daha Az Olurdu.
