Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz olan klor gazının özellikleri hakkında bilgi vereceğiz. Peki klor nedir, klorun özellikleri nelerdir, suyun klorlanması ve suda arsenik aranması hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Klor Nedir?
Klor, vücut içindeki sıvı miktarının düzenlenmesine yardımcı olmak ve asit-baz dengesini düzenlemek, potasyum, sodyum ve bikarbonat (bazen total karbon dioksit [CO2] olarak ölçülen) gibi elektrolitlerle birlikte işlev gören, negatif yüklü bir moleküldür. Klor her vücut sıvısında bulunmasına rağmen yüksek düzeylerine kanda ve vücut hücreleri dışındaki sıvıda rastlanmaktadır.
Klor sofra tuzuyla alınmaktadır. Klorürün çoğu mide-bağırsak yolundan emilmekte ve fazlası idrarla atılmaktadır. Normal kan düzeyleri değişmezken öğünlerden sonra hafifçe düşmektedir
Vücudunuzun, elektrolit veya asit-baz dengesinde bir sorun olup olmadığını belirlemek ve tedaviyi takip için test yapılır. Yetişkin bireylerde kandaki değeri 97-107 mmol/ L olan klor, yeni doğan bebeklerde ise 96-113 mmol/ L arasında bulunmaktadır.
Klorun Özellikleri Nelerdir?
Klor, periyodik tabloda 7A grubunda bulunur. Keskin kokulu, yeşilimtrak renkli, en hafif, zehirleyici ve tahriş edici bir gazdır. Havadan 2,5 kat daha ağırdır. Bir litre suda yaklaşık olarak 2-3 litre klor çözünebilir. Klor suyu olarak adlandırılan bu çözelti, altını bile yükseltgeyebilir.
-34°C sıcaklığın altında sıvı halde bulunur. Flor, klor, brom, astat ve iyotla halojenler grubunu oluşturur. Halojen grubundaki tüm elementlerin son yörüngelerinde 7 elektron vardır. Diğer elementlerden 8. elektronu alma eğilimindedirler.
Klor, hemen hemen tüm metalleri etkiler. İnce demir bir çubuk ısıtılıp, içinde eser miktarda su olan klor dolu bir tüpe daldırıldığında, akkor hale gelere, rengi kahverengi olan demir klorür dumanı yayar. Tepkime sırasında sıcaklık fazla yükselir ve demir ergir. Tüpün dibinde bulunan su, ergimiş demirin cama temas ederek kırmasını engeller. Gümüş, bakır, kalay, alüminyum ve kurşun da klorla tepkimeye girer. İçi klor dolu bir tüpe az miktarda cıva dökülürse, cıva klorür oluşarak billurlaşır ve tüpe yapışır. Platin ve altın da klor etkisiyle çözünebilir.
Klor, karbon hariç ametallerle de etkileşir. Karbon, sodyum klorürün hidrolizinde anot olarak kullanılır. Klor ile fosfor birbirine temas ettiğinde fosfor erir ve tutuşmaya başlar. Bu sayede beyaz renkte fosfor klorür dumanı çıkar. Kırmızı fosfor, klor ile sıcakta tepkimeye girebilir. Klor, brom ve kükürt iyoda etki eder.
Suyun Klorlanmasının Nedeni Nedir?
Suyun klorlanması, suyun dezenfeksiyon işlemlerinden bir tanesidir. Su sisteme verildikten sonra mikroorganizmalarla kontamine olabilir. Bunu engellemek için arıtma tesislerinde filtreden geçtikten sonra su sisteme girdikten sonra bulaşabilecek mikroorganizmaların üremelerinin önüne geçilir. Dağıtım sistemi içinde depolarda bulunan suyun klorlanması belli aralıklarla yapılarak dezenfeksiyona devam edilir.
Klorun bakteriler üzerinde bakterisit etkisi vardır. Bunu da glikoz oksidasyonunu engelleyerek ve enzim aktivasyonunu azaltarak gerçekleştirir. Klor, basit anlatımıyla suda çözündüğünde hipoklorik ve hidroklorik asit ortaya çıkar. Hipoklorik asit ( HOCl) ve hipoklorit iyonlarının yoğunluğu serbest klor olarak tanımlanır. Ortam pH değerinin ayarlanması ile elde edilen HOCl ve klorun amonyak ile birleşmesinden oluşan türevleri çok güçlü bakterisit etkiye sahiptirler ve bu şekilde 1900 un başından beri dezenfektan olarak kullanılmaktadır.
Arsenik Nedir?
Kimyasal elementler arasında yer alan arsenik, zehirli gazlar grubu içerisinde yer alır ve kristal yapısal özelliğe sahiptir. Arsenik nedir sorusuna cevaben arsenik, atom numarası 33, atom ağırlığı 74,91 olan As sembolü ile tanımlanır ve doğada doğal olarak veya kükürt ve bazı metallerin karışımı şeklinde bulunabilir. 1250 yılında keşfedilen elementin kaşifinin Albertus Magnus olduğu bilinir. Bir dönem ilaç sektöründe de kullanılan arsenik, frengi gibi bazı hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Doğada bulunan her element insanoğlunun hizmetine sunulmuş ve bu konuda sanayi sektöründe bütün elementlerden bir şekilde faydalanılmaktadır. Doğal yollardan da vücuda alınan arseniğin miktarı fazla olmadığı müddetçe arseniğin zararları söz konusu olmayacaktır. Ama unutulmamalıdır ki tüm dünyada görülen kanser vakalarının bir nedeni de arseniğe maruz kalınması sonucu oluşmaktadır.
Performans/Proje Ödevleri;
