Anasayfa » EĞİTİM » Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir, Ozon Tabakasının Azalmasının Ekolojik Dengeye Etkileri Nelerdir?

Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir, Ozon Tabakasının Azalmasının Ekolojik Dengeye Etkileri Nelerdir?

Sevgili öğrenciler; ilköğretim, ortaöğretim ve lise dönemlerinde öğretmenlerinizin sizler için hazırlamanızı istediği ödevlerden biri olan, ozon tabakasının azalmasının ekolojik dengeye etkileri nelerdir konusuna değinmek istiyoruz. Peki ozon tabakası nedir, ozon tabakasının incelmesine neden olan maddeler nelerdir ve ozon tabakası hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.

Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir?

Ozon Tabakası Nedir?

Ozon tabakası ne demek kısaca bahsedelim. Ozonosfer olarak da bilinen ozon tabakası, güneşten dünyaya gelen ışınları engelleyen katmana verilen isimdir. Ozon tabakası, stratosferin üst kısmından bulunan ve güneşten gelen zararlı ışınların yer yüzüne temasını ve ulaşmasını engelleyen koruyucu bir tabakadır aynı zamanda. Bu tabakanın zarar görmemesi çok önemlidir çünkü güneşten gelen bazı ışınlar ölümcül ölçüdedir. Bu ışınların dünyaya ulaşması ciddi sorunları beraberinde getirecektir. Stratosferde yer alan ozon tabakası bu bakımdan önemlidir çünkü güneşten gelen radyasyonun bir kısmını emer ve dünyanın yüzeyine ulaşmasını önler. Özellikle güneş tarafından üretilen UV (ultraviyole) ışığının UVB yani ultraviyole radyasyon bandı ismi verilen kısmını emer. UVB, yukarıda az önce sözünü ettiğimiz zararlı etkileri olan bir ışıktır. Cilt kanseri türlerinin nedenlerinden biri olacak kadar da tehlikelidir. Günümüzde UVB ışınları cilt kanserleri, katarakt, mahsullere ve deniz yaşamına zarar veren en tehlikeli ışık türlerinden biridir.

Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir?

İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ

Deri kanseri: Deri kanserine yakalanmanın ana nedeni çok fazla güneş ışığına maruz kalmaktır. Melanoma adı verilen ben kanseri de ozon tabakasının tahribatıyla artan UV radyasyonun etkisiyle oluşmaktadır.
Katarakt: Uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalmak görmeyi azaltır ve sürekli körlüğün başlıca nedeni olup göz bebekleri örten kataraktı başlatır.
Bağışıklık sistemi: UV ışınlarına maruz kalmak insanların bağışıklık sistemini zayıflatmaktadır. Bu da insan vücudunu sıtma gibi enfeksiyon hastalıklarına karşı çok daha hassas hale getirmektedir.

BİTKİLER ÜZERİNE ETKİLERİ

Bitkiler gelişme ve büyümelerini devam ettirebilmek için fotosentez yaparlar. Fotosentez esnasında stomalarını açar ve CO2 alır. Bu esnada gözeneklerden içeriye ozon girişi de olur. Stomalar ozondan korunmak için kapanırlar ve bu kapanma fotosentezin durmasına veya yavaşlamasına neden olur. Ozon tabakasının incelmesi böylece bitkinin gelişmesi ve büyümesi yavaşlamış olur. Bitkide çiçeklerin ve meyvelerin azalmasına, suyun verimli kullanılmasının engellenmesine de neden olur.

HAVA KİRLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ

UV ışınların yüksek miktarları, havada bulunan kirleticiler arasındaki kimyasal reaksiyonları hızlandırarak kentsel hava kirliliğinde bir artışa neden olmaktadır. Birçok kırsal alan, orman ve tarla aşağı seviye rüzgarlarıyla şehirlerden ve endüstriyel alanlardan taşınan kirleticilerden en az kentler kadar etkilenebilmektedir.

Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir?

HAYVANLAR ÜZERİNE ETKİLERİ

UVB radyasyonu deniz yaşamını olumsuz yönde etkiler. Özellikle balık larvası, karides, yengeç, deniz kestanesi, fitoplanktonlar ve deniz bitkilerine zararlıdır.— Fitoplanktonlar suda yaşayan bir hücreli bitki topluluğudur. Bu canlılar atmosfere salınan karbondioksitin yaklaşık %80’i için depo görevi yaparlar. Bunların yok olması karbondioksitin atmosferik konsantrasyonunu ve sera etkisini arttırarak küresel iklimi değiştirirler. UVB evcil hayvanlarda insanlarda görülenlere benzer kanserlere neden olur.

ENDÜSTRİYEL MATERYALLER ÜZERİNE ETKİLERİ

Ozon (O3) lastik ve boya gibi organik bileşikleri parçalar. Oksidasyon gücü çok yüksektir. Plastik gibi çok dayanıklı malzemeden yapılmış materyalde bile çatlak oluşumuna, sararmaya neden olur.

OZON KİRLİLİĞİ

Güneş ışığında fotokimyasal tepkimeye giren egzoz gazları, kirli havadan oluşan duman bulutlarında, ozon ve nitrojen dioksit oluşturmaktadır. Böylece atmosferin yeryüzüne yakın alt kısımlarında ozon kirliliği meydana gelir.

Ozon Tabakası Azalırsa Ne Olur?

Bu maddelerin atmosfere karışması sonucunda ozon tabakası zarar görmektedir. Ozon tabakasındaki incelme daha çok güney kutbunda gözlenmektedir. Ozon tabakasının incelmesi, dünyaya düşen UV ışınlarının artması sonucu deri kanserine, katarakta ve bağışıklık sistemi hastalıklarına sebep olabilir.,

Ozon Tabakasının Azalmasının Ekolojik Dengeye Etkileri Nelerdir?

Ozon tabakasındaki incelme daha çok güney kutbunda gözlenmektedir. Bunu sebebi ise kutuplarda kimyasal tepkimelerin daha etkili olmasıdır. Düşük sıcaklık sebebiyle yüksek oranda bulunan klor ve brom iyonları ozon tabakasına dünyanın diğer bölgelerine kıyasla daha fazla zarar verir.

Ozon tabakasının incelmesi, dünyaya düşen UV ışınlarının artması sonucu deri kanserine, katarakta ve bağışıklık sistemi hastalıklarına sebep olabilir. Aynı zamanda hayvan ve bitki türlerine de zarar verir.

Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir?

Ozon tabakası stratosferde yer alır Bu tabaka, Güneş’ten gelen morötesi ışınlarını büyük ölçüde emerek onların yeryüzüne ulaşmasını engelleyen ozon gazından (O3) oluşur Yani, yaşamı korumak açısından çok önemli bir rol oynar CFC’ler (kloroflorokarbonlar) denilen gazların ozon tabakasını deldiği, bilimsel olarak doğrulanmış durumda Stratosferde, CFC moleküllerindeki klor atomları serbest kalır Klor, kendisi hiçbir değişiklik görmeden ozon moleküllerini parçalar Tek bir klor atomu, 100000 ozon molekülünü parçalayarak, daha fazla morötesi ışınların yerküreye ulaşmasına neden olur. İnsanlar, koruyucu giysiler ve gözlükler kullanarak kendilerini bu zararlı morötesi ışınlarından koruyabilirler.

Performans/Proje Ödevleri;

Yorum yapın