Yeşil Çayın Faydaları ?
Sağlıklı yaşam tutkunlarının en sevdiği şifalı ürünlerden birisinin yeşil çay olduğuna kuşku yok. Bildiğimiz siyah çay ile aynı bitkinin yaprağı olduğu halde fermente edilmeden işlendiği için yeşil çay siyahlaşmaz ve siyah çayın tüketime hazırlanırken kaybettiği güçlü antioksidanları ihtiva eder. Yeşil çayın dilden dile dolaşan faydaları da bu antioksidanlardan kaynaklanıyor. Biz de bu yazımızda yeşil çayın faydaları mevzusunu ilmi araştırmalar ışığında incelemeye çalışacağız.
Yeşil Çayın Besin Değeri Nedir?
Bir fincan şekersiz yeşil çayın kalorisi sıfıra yakındır. Ayrıca yeşil çayda sözünü etmeye değecek miktarda herhangi bir vitamin ve mineral de bulunmaz. Yeşil çayın iyi etkileri içindeki kafein, teanin ve fenolik bileşiklerden kaynaklanır.
Kafein; en çok çay ve kahvede bulunan ve hemen herkesin bildiği uyarıcı bir maddedir. Yeşil çaydaki fenolik bileşikler ise yukarıda sözünü ettiğimiz antioksidan nitelikli kateşinlerdir. Kateşinlerin birkaç çeşidi vardır ama yeşil çayda en çok bulunan epigallokateşin gallattır. Teanine gelince, bu sadece çay yaprağında bulunan bir amino asittir ve yeşil çay ile siyah çayda aynı oranda bulunur. Teanin rahatlatıcı ve konsantrasyona yardımcı bir maddedir ama uyku getirmez.
fincanda yeşil çay
Zihni Açıyor, Beyni Koruyor
Ders çalışırken kahve içmek adettir. Sebebi kahvedeki kafeinin beyni çalıştırması ve algı, düşünce, öğrenme gibi süreçleri kolaylaştırmasıdır. Kafein yeşil çayda da olduğu için yeşil çay da zihni açar ve konsantrasyon sağlar. Üstelik yeşil çayda bulunan epigallokateşin gallat da benzer etkiler gösterir. 2012 yılında sonuçları yayınlanan bir çalışmada bir grup insana yeşil çay kateşini verildikten sonra beyin dalgaları ölçülmüş. Bu kişilerde hem beyin aktivitesinde ciddi bir artış tespit edilmiş hem de kendilerini daha iyi hissettikleri ve daha kolat konsantre oldukları görülmüştür.1 Çayda bulunan yukarıda söz ettiğimiz teanin adlı madde ise stres ve gerginliği azaltarak daha verimli düşünmeyi sağlamaktadır. Teanin sakinleştirici bir maddedir ama uyku isteği yaratmaz.2 Buna göre yeşil çay; konsantrasyon, dikkat ve muhakeme gücünü arttırmak isteyenlerin tam aradığı içecek oluyor.
Yeşil çayın beyne uzun vadeli yararları da var. Bu konuda birçok araştırma yapılmış ve ortaya çıkan tablo yeşil çaydaki kateşinlerin pekçok sebeple oluşan nöron yani beyin hücresi ölümlerini engellediğini yönünde. Beyin hücrelerinin korunması düşünce kabiliyeti arttırdığı gibi ileri yaşlarda ortaya çıkan alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların önüne geçebilir.
Güçlü ve Dinç Yapıyor
Kafeinin yorgunluğun etkileri azalttığı ve insanı enerjik kıldığı sır değil. Yeşil çayda bulunan kafein; kas gücünü, dayanıklılığı ve spor yaparken performansı arttırıyor, hem fiziki hem de psikolojik yorgunluğu ve spor sonrası ortaya çıkan kas yorgunluğu azaltıyor. Bu yüzden spordan önce yeşil çay içmek iyi fikir. Ayrıca kafein sayesinde verdiğiniz tepkiler daha çabuk oluyor. Vücut ısısı ve metabolizma hızı da biraz artıyor. Bu da daha çok kalori yakmak demek.
Zayıflama
Bu konuyu, yeşil çay zayıflatırmı, başlığı altında ayrıntılı olarak sunmuştuk. Burada bir özetini verelim. Yeşil çaydaki kafein, metabolizmayı hızlandırarak daha çok kalori yakmamızı sağlar. Kateşinler ise lipid okidayonu yani yağların enerjiye dönüştürülme sürecini tetikler. Bir başka deyişle yağ yakmayı sağlar. Epigallokateşin gallat ise diyet yapanların baş belası karbonhidratların bağırsaklarda parçalanıp emilmesi sağlayan enzimleri engellemektedir. Yani yediklerimizden aldığımız kaloriyi azaltır. Yeşil çay, iştahı azaltarak da diyete yardımcı olur. Bu yönleriyle yeşil çayın kilo vermeye yardımcı olduğu söylenebilir.
Şekere ve Kolesterole İyi Gelir
Yapılan çeşitli araştırmalara göre yeşil çay; kötü kolesterolü azaltıp iyi kolesterolü arttırmakta, insülin direncini ve kan şekerini kontrol altına almaktadır.3 Bu etkilerin oranı küçüktür ama yine de boş vakitlerinizde bir fincan yeşil çay yudumlamak için yeterli sebeptir.
Kalp ve Damar Sağlığını Koruyor
Yeşil çayın kalbe faydası da diğer pekçok faydası gibi kateşinlerden gelir.4 Bir kere, bunlar antioksidan oldukları için damarları ve bütün dolaşım sistemini serbest radikaller dediğimiz zararlı maddelerin etkisinden korurlar. Ayrıca, antienflamatuvar yani iltihap giderici olan kateşinler, özellikle damar çeperlerini saran endotel hücrelerinin sağlığına katkı sağlar. Yağ ve kolesterolü de azalttıklarını yukarıda belirtmiştik. Kateşinler, damarda plak ve kan pıhtısı oluşumunu da azaltır. Kısacası, yeşil çay kalp sağlığına bir değil birçok açıdan iyi gelmektedir.
Bununla birlikte unutulmaması gereken bir nokta şudur: Kafein, fazla alınırsa kan basıncını yükseltebilir ve çarpıntı gibi yan etkiler ortaya çıkarabilir. O yüzden, kalbe iyi geliyor, diye yeşil çayı abartmayın.
Kanser Riskini Azaltıyor
Bugüne kadar yeşil çayın anti-kanser özelliğine dair onlarca ilmi çalışma yapılmıştır.5 Bunlara göre yeşil çaydaki kateşinlerin kolon, göğüs, akciğer, prostat, deri, mesane ve ağız kanseri gibi birçok kanser türleri üzerinde önleyici, yavaşlatıcı ve yayılmayı engelleyici etkileri vardır. Kateşinlerin bu etkiyi birkaç şekilde yapmaktadırlar. İlk olarak antioksidan özellikleri sayesinde serbest radikallerin yol açtığı Dna hasarı ve kanser oluşumunu önlerler. Bunun dışında apostoz yani normal hücre ölümlerini tetikleyerek bazı hücrelerin fazla yaşayarak kansere dönüşmesine engel olurlar. Kateşinler, aynı zamanda bağışıklık sistemini de harekete geçirmekte ve kanser hücrelerini öldürmeye teşvik etmektedir. Son olarak kateşinlerin var olan tümörlerin yayılmasının yani metastazın önüne geçebilecek bazı etkileri söz konusudur. Kanser riskini arttıran özelliklere sahip bazı insan gruplarında ise yeşil çayın bir fayda sağlamadığı görülmüştür. Mesela, sigara içenleri yeşil çay akciğer kanserinden pek fazla koruyamamaktadır.
Bağışıklık Sistemini Güçlendiriyor ve Mikropları Öldürüyor
2003 yılında yapılan bir araştırmaya göre çay bitkisine has bir amino asit olan teanin, vücudumuzu hastalıklara karşı savunan akyuvar hücrelerine adeta eğitim vermektedir. Buna göre teanin; etilamin adlı bir maddeye dönüşmektedir ve etilamin mikropların bünyesinde bulunan bir maddeye benzediği için akyuvarların dikkatini çekerek harekete geçmelerini sağlamaktadır. Böylelikle akyuvarlar tecrübe kazanarak gerçek mikroplara daha hızlı müdahele edebilecek hale gelmektedir.6 Ayrıca, yeşil çay doğrudan doğruya anti-mikrobik bir içecektir. Yeşil çaydaki epigallokateşin gallatın insanda gribe yol açan virüslerin hücrelere girmesine engel olduğu ve bu virüsleri etkisiz hale getirdiği bilim adamları tarafından gözlemlenmiştir.7
Diş Etlerini Koruyor
Yeşil çayın diş ve ağız sağlığına katkısı üzerine yapılmış birçok ilmi çalışmanın ortaya koyduğu tablo şudur: Yeşil çay; başta Porphyromonas Gingivalis olmak üzere insan ağzında yaşayan birçok bakteriyi öldürürür yada üremesine engel olur, diş çürümesini ve ağızda asit oluşumu yavaşlatır, diş eti kanaması ve diş eti çekilmesine iyi gelir ve ağız kokusunu giderebilir.8
çay tarlası
Yeşil Çayın Cilde Faydası
Yeşil çayı hem içmek hem doğrudan cilde uygulamak, cildinizi daha sağlıklı hale getirebilir. Cilt kanseri riskini azaltmak, güneş yanıklarına direnç, güneş ışınlarının yaşlandırıcı etkisi azaltmak ve genel olarak cildi daha dayanıklı, elastik ve güzel hale getirmek bilim adamları tarafından yeşil çaya isnat edilen faydalardan birkaçı.9 Yeşil çayın bu etkisi antioksidan olması yanında deriye giden kılcal damarları genişleterek cildinizin daha iyi beslenmesini sağlamasıyla da alakalı. Yeşil çayı topikal olarak uygulamak için hazır yeşil çay maskeleri veya yeşil çay kremi kullanılabilir. Ancak yeşil çayın etken maddesi kateşinler hava ve ısıya karşı biraz hassas ve kremler ve diğer ürünler hazırlanırken işlemler sırasında bozulabiliyor. Bu yüzden evde kendi hazırlayacağınız bir yeşil çay maskesi daha iyi olabilir.
Sonuç: Yeşil Çay İyidir
Daha bu yazıya başlarken yeşil çayın faydalarından çoğunu biliyordum ama itiraf etmeliyim ki sizin için bu araştırmayı yaptıkça ben de yeşil çayın bu kadar çok şeye iyi gelmesi karşısında şaşırıp kaldım. Sonuç olarak yeşil çayı kilerinizden eksik etmeyin demekten başka bir şey mümkün değil. Bu arada, yeşil çayı nasıl tükettiğiniz de önemli. Hazır olarak alacağınız yeşil çaylı içecekler çok faydalı olmayabilir çünkü yeşil çay kateşinleri, fabrikada işlenirken kolayca bozulup yok olabiliyor. Poşet çay alıp bardakta demleyebilirsiniz ve aktardan alacağınız yeşil çayı demlikte hazırlayabilirsiniz. Unutmayın ki yeşil çayı abartmak da doğru deliğ. Günde 4-5 bardaktan fazla içerseniz yeşil çayın yan etkileri de olabilir. Hamile ve emzirenler ise yeşil çay içmemeli.
YEŞİL ÇAY İLE İLGİLİ KONULAR
Yeşil Çayın Faydaları
Yeşil Çay Nasıl Yapılır Tarifi
Yeşil Çay Gerçekten Zayıflatırmı?
Yeşil çay Ne zaman İçilmeli?
Çok Fazla Yeşil Çay icmek Zararlımı?
