darbe, darbe nedir, darbe hakkında bilgiler, darbeyi kim yapar, 1960 darbesi, 1960 darbesi hakkında bilgiler, 1960 darbesinde neler oldu, 1960 darbesinde bilinmeyen tüm gerçekler, 1960 darbesinde neler oldu
Sevgili okurlar, sizlere ülkemizde meydana gelmiş ve üzüntüyle karşılaştığımız durumlardan biri olan 1960 darbesinden bahsedeceğiz. Peki 1960 darbesinde neler yaşandı, 1960 darbesi hakkında bilgiler nelerdir? Bu ve bunun gibi bir çok sorunuzun cevabı yazımızda.
Darbe Nedir?
Askerî darbe, bir ülkede silahlı kuvvetler mensuplarının silah zoru ile ülke yönetimine el koyması. Hükûmetlerin, ekonomik ve sosyal sorunları çözmekte başarısız oldukları iddiası, cuntacılar tarafından askeri darbelerin başlıca sebebi olarak gösterilir.
1960 Darbesi Hakkında Bilgiler
27 Mayıs Darbesi, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askerî darbe. Ayrıca 27 Mayıs Askerî Müdahalesi ya da 27 Mayıs İhtilâli olarak da anılır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk darbesi, 27 Mayıs 1960‘da, Demokrat Parti‘nin (DP) “Türkiye’yi baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü” gerekçesiyle, Türk Silahlı Kuvvetlerindeki bir grup subayın ülke yönetimine el koymasıyla gerçekleşti.
Türkiye’de 1946 yılında çok partili hayata geçilmesinin ardından 1950 yılında iktidara gelen DP, 10 yıl iktidarda kaldı. DP iktidarının son dönemlerinde ülkede yaşanan gerilim, zaman zaman şiddetle kendisini gösterdi.
Muhalefet partisi CHP’nin genel başkanı İsmet İnönü, bazı yurt gezilerinde saldırıya uğradı. Üniversite öğrencileri, hükümet aleyhine gösterilere başladı. İstanbul Beyazıt Meydanı’nda üniversite öğrencilerinin eylemi sırasında Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz, polis kurşunuyla hayatını kaybetti.
Ülkede yaşananlar nedeniyle İstanbul ve Ankara’da sıkıyönetim ilan edildi. Ankara’da, 5 Mayıs 1960’da bir öğrenci grubu, ”555K” yani “5’inci ayın 5’inde saat 5’te Kızılay’da” koduyla gösteri düzenledi. 21 Mayıs’ta da Harp Okulu öğrencileri sokağa çıktı ve Zafer Anıtı’na kadar ”sessiz” yürüyüş yaptı.
1960 Darbesi Nedeni?
1. “Partizan bir idare kurulması ve hukuk devleti vasfının ortadan kalkması”
2. Plansız bir yatırım politikası ve suistimaller
3. Enşasyonist bir mali politika ve hayat pahalılığı
4. Fikir hayatı üzerine baskı ve basın hürriyetini tehdit
5. Tek parti diktatoryasının kurulması ve Büyük Millet Meclisinin meşruluğunu kaybetmesi
1960 Darbesi Sonuçları
Darbenin nedeninin Menderes hükûmetinin uygulamaları ve çıkardığı yasalar olduğu, cunta yönetimi tarafından ileri sürülmüştür. MBK; darbeyi, kardeş kavgasına son vermek ve laiklik ilkesine aykırı uygulamaları durdurmak için yaptığını ileri sürmüştür. Öte yandan kimi subaylar DP iktidarının Kemalist ve laik rejimi tehdit ettiğini düşünmekteydi. Bunların dışında, darbenin iktidarı geleneksel elit iktidar gruplarına (ordu ile siyasî bürokrasiye) vermek amacıyla yapıldığını öne süren kaynaklar da mevcuttu. İlk olarak ekonomik kriz havasının darbenin etkenlerinden olduğu belirtilmektedir.
DP anayasa ihlalleriyle suçlanmaktadır. İhtilalden bir ay önce İstanbul Üniversitesi’nde DP karşıtı bir eylem zorlukla bastırılır. Eylemi bastırmakla görevli askerlerin tutumu ordunun da DP’ye cephe aldığını gösterir. DP hükûmetinin sansür politikaları basınla olan ilişkilerini de büyük oranda zedelemiştir. Menderes, iktidarının son yıllarında artık Marshall Planı kapsamında Amerika’dan daha fazla kredi alamadığını görmüş ve sanayi projelerini kredilendirmek için Sovyetler Birliği ile yakınlaşmaya başlamıştı. Bu amaçla Sovyetler Birliği’ne üst düzey ziyaretler yapılıp, ülkedeki sanayinin gelişmesi için Sovyetlerle yatırım antlaşmaları imzalanma hazırlığı yapılmaktaydı.
