Aynak, Aynak nedir, Aynak kuşları hakkında bilgiler, Aynak kuşlarının özellikleri, Aynak kuşlarının bakımı, Aynak kuşlarının beslenmesi, Aynak kuşlarının yaşam alanları
Sevgili okurlar, bugün sizlere hayvanlar alemi hakkında bilgiler vereceğiz. Öncelikle Dünya ve ülkemizi bazalırsak Dünya’da bulunan ve yaşayan hayvanları ele alalım. Kısaca Aynak hakkında bahsetmek gerekirse; Aynak, her yaştan kesimin görebileceği ve ülkemizde bulunan cins bir kuş türüdür.
Aynak Nedir
Aynak ya da ibis, Threskiornithinae alt familyasını oluşturan uzun bacaklı ve çıplak kafalı kuş türlerinin ortak adı. İbis adı Yunanca Ibis kelimesinden gelmektedir. Antik Mısır’da kökü hb olan hîb kelimesinden türemiştir.
Aynak Kuşları Hakkında Bilgiler
Aynak Kuşu; ibis olarak da bilinir, Ciconiiformes (leyleksiler) takımının, kaşıkçıları da içeren Threskiornithidae familyasının Threskiornithinae altfamilyasını oluşturan, orta boylu, uzun bacaklı 25 kuş türünün ortak adıdır. Aynaklar, Güney Pasifik Adaları dışındaki bütün sıcak bölgelerde görülür. Sığ göl, lagün, koy ve bataklıklarda dolaşarak, aşağıya doğru kıvrık, ince ve uzun gagalarıyla küçük balıkları ve yumuşakçaları avlarlar. Gövde uzunlukları yaklaşık 55-75 cm arasında değişen bu kuşlar, boyunlarını ve bacaklarını uzatıp zaman zaman kanat çırparak, zaman zaman süzülerek uçarlar.
Aynak Kuşlarının Özellikleri
Kelaynakların başında tüy olmaması, isminin ‘Kelaynak’ olmasına nedendir. Boğazı ve gagası erişkinlerde koyu kırmızıdır. İlk yumurtadan çıktıklarında yavruların kafaları ve boğazları tüylüdür ve yaşları ilerledikçe bu tüyler yok olur. Siyah tüyleri güneş ışığının farklı açılarında parlak yeşil, kavuniçi ve mor renklerini yansıtır, uçuşları ise hayrete düşürecek kadar nadir ve zariftir. Göçmen bir kuş olan Kelaynaklar Üreme Dönemleri olan Şubat-Temmuz aylarını Birecik’te(6 ay), Kış Dönemini de Ağustos-Ocak aylarını Eritre, Etiyopya, Yemen ve Suudi Arabistan’da geçirirler (6 ay) . Ortalama ömürleri 25-30 yıl olan Kelaynaklar 3-4 yaşlarında erginleşir, 1.0- 1.5 kg . ağırlığa ulaşır ve Kertenkele, Küçük memeliler, Çekirge, Akrep, Örümcek, Danaburnu ve benzeri canlılarla beslenir. Yılda bir defa ve 1-3 yumurta yapar, kuluçka süreleri 4 hafta kadardır. Erkek ve dişilerin belirgin özellikleri bulunmamakta ve aynı davranışları göstermektedirler. Bu kuşların en önemli bir özelliği de “tek eşli” olmaları, eşlerine çok sadık olmalarıdır. Öyle ki eşi ölen bazı Kelaynak kuşlarının yemeyi içmeyi terk edip, yada kendini kayalardan aşağı bırakarak intiharı seçtikleri çok görülmüştür. Kelaynaklar çok sosyaldirler. Sabahın erken saatlerinde grup halinde geceledikleri alandan ayrılıp 10- 15 km uzaktaki beslenme alanlarına doğru yola çıkarlar. Uzun ve kavisli olan gagalarını kullanarak toprağı veya çalıları didikleyip yem ararlar. Kelaynaklar etçillerdir ve böcek, kertenkele, çekirge, yılan, karınca, akrep gibi kurak alanlarda bulunan canlılarla beslenirler.
Aynak Kuşlarının Yaşam Alanları
Ortadoğu, Afrika, Kuzey Sahra çölünde uçurumlara bıraktıkları 3 yumurta ile üremektedirler.Kayalıklarda ya da uçurumlarda yaşamaları böceklerle beslendikleri için normal bir durumdur.
400 yıl önce Avrupa Alplerinde oldukça fazla sayıda bulunan kuşların, bu alanlardaki nesli tükenmiştir.
Kış aylarında Etiyopya, Somali, Sudan ve Eritre gibi yerlere göç ederler. Yaşam alanlarının en uygun olarak ortaya çıktığı yerler ise dünyada yalnızca 3 ülke sınırları içerisinde bulunur: Türkiye, Fas ve Suriye.
Türkiye sınırları içerisinde en çok Şanlıurfa / Birecik’te görülürler. Türkiye’nin diğer illerinde yaşadıkları tahmin edilse de sayıca oldukça azdır.
Yaşam alanı önceleri geniş bir kuş olarak bilinmekteyken şimdilerde küçük yerlerle sınırlı kalmıştır. Bunun nedeni de yanlış tarım politikaları ve kentleşme olarak açıklanabilir.
Doğal yaşam alanları ise; Alplerden Kızıldeniz sınırına, Fas’dan Güneydoğu Anadolu’ya kadar yaygın olsa da böceklerle beslenen bu kuşlar onların uğradığı ilaçlama sonucu çabucak tükenmiştir.
Aynak Kuşlarının Üremesi
Genellikle kalabalık sürüler halinde kuluçkaya yatan aynaklar, çalıların ve ağaçların arasına sık dallardan örülmüş yuvalar yapar ve genellikle donuk beyaz renkte ya da kahverengi benekli 3-5 kadar yumurta bırakırlar.
