Son Yüzyılda Antibiyotiklerin Keşfiyle Ortalama İnsan Ömrü Yaklaşık 30 Yıl Arttı, İnsanlar Basit Bakteriyel Enfeksiyonlar Yüzünden Ölmeyip Daha Uzun Yaşayabilir Hale Geldi, Ancak Bu Uzun Yaşam Süresi İnsanların Karşısına Daha Büyük Bir Düşman Çıkardı. Kanser.
Adı Bile Korkutucu Olan Bu Hastalığa Nelerin Neden Olduğunu Ve Hastalığı Önlemek İçin Nelerin Yapılabileceğini Bilmekte Büyük Fayda Var.
* Kanser Riskini Neler Arttırır?
Yaş
Yaşın İlerlemesi Neredeyse Tüm Kanser Risklerini Arttırıyor, En Çok Kanser Tanısı Koyulan Yaş 66. Meme Kanseri İçin En Çok Tanı Koyulan Yaş 61, Kolon Kanseri İçin 68, Akciğer Kanseri İçin 70 Ve Prostat Kanseri İçin İse 66 En Çok Tanı Koyulan Yaş.
Sigara
Sigara Kullanımı Kanserin 1 Numaralı Nedeni. Sigaranın İçindeki Zararlı Kimyasallar Dna’nın Yapısını Bozup Kansere Yol Açıyor. Tüm Kanser Türlerinde Riski Arttırdığına Dair Kanıtlanmış Araştırmalar Var.
– Sigara İçmek Akciğer Kanseri Riskini İçmeyen Birine Göre Yaklaşık 25 Kat Arttırıyor, Yüzdeyle İfade Edildiğinde Bu Oran %2500.
– Sigara, Kanser Yüzünden Ölümlerin %30’Undan, Genel Olarak Ölümlerin %20’Sinden Sorumlu. Akciğer Kanserlerinin İse Erkeklerde %87’Si Ve Kadınlarda %70’İ Sigara Nedeniyle Oluşuyor.
– Sigarayla İlgili Umut Verici Bilgiler De Var, 25-34 Yaş Arasında Sigarayı Bırakanlar Bırakmayan Kişilere Göre Ortalama 10 Yıl, 35-44 Arasında 9 Yıl, 45-54 Arasında 6 Yıl, 55-64 Yaş Arasında Bırakanlar İse Ortalama 4 Yıl Daha Fazla Yaşıyor.
Alkol
Alkol Kullanımı Baş, Boyun, Yemek Borusu, Karaciğer, Meme, Mide, Kolon Kanserlerinin Risklerini Arttırıyor, Basitçe Ne Kadar Alkol Alınırsa Risk O Kadar Artıyor, National İnstitutes Of Health Tarafından Yapılan Araştırmalara Göre Günde Yaklaşık 50 Gram Alkol (2-3 Tane 50 Cl Bira) Tüketen İnsanların Alkole Bağlı Kanserlere Yakalanma Riski Yaklaşık 1-3 Kat Artıyor. İlginç Bir Çalışma Daha Var; Yaklaşık 19.000 Kişiyle Yapılan Bir Araştırmada Alkol Kullanımının Hodgkin Dışı Lenfoma Ve Böbrek Kanseri’nin Riskini %15 Azalttığı Görülmüş. Ancak Yine De Tekrar Etmekte Fayda Var, Alkol Kullanımı Kesinlikle Kanser Riskini Arttıran Bir Faktör.
Kırmızı Et
Günde Ortalama 140 Gram Veya Daha Fazla Kırmızı Et Tüketen İnsanların, Daha Az Kırmızı Et (Günde 30 Gram Ve Daha Az) Tüketen İnsanlara Göre Kolon Kanseri’ne Yakalanma İhtimalinin Yaklaşık %28 Arttığı Gözlemlenmiş. İşlenmiş Etleri (Sucuk, Salam, Sosis Vb.) Sık Tüketenlerde İse Kanser İhtimali %20 Artmış. Ayrıca Kırmızı Etin Nasıl Pişirildiği Çok Önemli, Pişirme Yönteminin Sıcaklığı Arttıkça Kanser Riski Artıyor. Örneğin Tavada Kızartma, Suda Haşlamaya Göre Çok Daha Kanserojen.
Güneş Işığı
Ozon Tabakası Zarar Gördüğü İçin Güneşin Zararlı Işınları Dünyaya Ulaşabiliyor, Bu Işınlar (Uva, Uvb Gibi) Deri Hücrelerini Mutasyona Uğratıp Kansere Neden Olabiliyor. Günde Ortalama 15 Dakikadan Fazla Güneş Işığına Maruz Kalmak Deri Kanseri Riskini Arttırıyor, Kişi Ne Kadar Beyaz Tenliyse Ve Ne Kadar Güneşte Kalırsa Risk O Kadar Artıyor.
Radyasyon
Temelde İki Tip Radyasyon Var; İyonize Edici Radyasyon Ve İyonize Edici Olmayan Radyasyon. Araştırmalara Göre İyonize Edici Radyasyon Kanser Riskini Arttırıyor, Çünkü Dna’ya Zarar Verecek Yeterli Enerjiye Sahip, Yani Röntgen, Tomografi Gibi Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Kanser Riskini Arttırıyor, Ancak Belirtmekte Fayda Var Mr Radyasyon İçermiyor.
İyonize Edici Olmayan Radyasyon Yani Cep Telefonu Veya Yüksek Gerilim Hatları’nın Yaydığı Elektromanyetik Dalgalar Hücre Dna’sına Zarar Verecek Kadar Güçlü Değil. Bu Da Demek Oluyor Ki Cep Telefonları Kanser Riskini Arttırmıyor. Ancak Yine De Bazı Bilim İnsanları Cep Telefonlarını Düşük De Olsa Bir Risk Faktörü Olabilir* Olarak Değerlendiriyor. Yüksek Gerilim Hatlarının Aplastik Anemi Denilen Kan Hastalığına Yol Açtığı Gözlemlenmiş, Ancak Bu Araştırma Henüz Yeterli Verilere Sahip Değilmiş (Uzman Pratisyen’e Teşekkürler).
Obezite
Vücut Kitle İndeksi 30’Un Üstünde Olan İnsanlara Obez Deniyor. Buradan Basitçe Hesaplanabilir. 2007 Yılında Amerika’da Yapılan Bir Çalışma Obezitenin Kanser Vakalarının Erkeklerde %20’Sinden, Kadınlarda İse %14’Ünden Sorumlu Olduğunu Ortaya Çıkardı, Hatta Yemek Borusu Kanserlerinin Obeziteye Bağlı Olma Oranının Yaklaşık %40 Olduğu Ortaya Çıktı. Bu Çalışmanın Bir Diğer İlginç Sonucu İse Amerika’daki İnsanların Vücut Kitle İndekslerini 1 Birim Azaltmaları Durumunda (Bu Kabaca Herkesin 1 Kilo Zayıflaması Demek) 100.000 Yeni Kanser Vakasının Önlenebileceği Saptandı.
* Kanser Hakkında Yanlış Bilinen Şeyler;
“Kanser Büyük İhtimalle Ölümle Sonuçlanır.”
Kanserden Ölümler 1990 Yılından Bu Yana Yeni İlaçların Geliştirilmesiyle Birlikte Ciddi Bir Azalış Gösterdi. Meme, Prostat, Tiroid Kanserlerinde 5 Yıllık Sağ Kalım Oranı %90’Ları Aştı, Tüm Kanserlerin Toplamında İse 5 Yıllık Sağ Kalım Oranı Yaklaşık %66.
“Şeker Yemek Kanseri Daha Kötü Hale Getirir.”
Şeker Yemek Kanser Hücrelerini Besleyip Daha Kötü Hale Getirmez. Kanserli Hücrelerin Normal Hücrelerden Daha Çok Şeker Tükettiği Kanıtlanmış Olsa Da Şeker Yemenin Kanseri Daha Kötü Hale Getirmediği Saptanmış. Ancak Şeker Yemek Kilo Aldırdığı Ve Obeziteye Yol Açabildiği İçin Kanser Riskini Dolaylı Olarak Arttırıyor.
“Stres Kansere Neden Olur.”
Stresin Birçok Sağlık Problemine Yol Açtığı Bilinse De Kansere Yol Açtığı Hakkındaki Bilimsel Çalışmalar Yeterince İkna Edici Değil, Ancak Stres Altındaki İnsanlar, Stresle Başa Çıkmak İçin Sigara, Alkol, Sağlıksız Beslenme Gibi Alışkanlıklar Edinebilirler, Yani Stres Dolaylı Olarak Da Olsa Kansere Neden Olabilir.
