Sayfanın içeriği ; anlamı merak edilen kelimeler,türkçe kelimeler ve anlamları,az bilinen kelimeler ve anlamları,sevgili anlamına gelen kelimeler,hemdem gibi kelimeler,ilginç kelimeler,anlamlı kelimeler,cool sözcükler,dilimize giren yabancı kelimeler anlamları ve hangi dilden geldikleri,
ANLAMI EN ÇOK MERAK KELİMELER VE ANLAMLARI
Aforizm” ne anlama gelmektedir?
Fransızcadan dilimize giren “aforizm” sözü, “özlü söz, özdeyiş” anlamını
taşımaktadır.
Aktuaryal“in anlamı nedir?
“Aktuaryel” kelimesi, “sigorta risklerine ve istatistiklere dayanan”
anlamını taşımaktadır.
“Aşırma” ne demektir, “hırsızlık” sözü “aşırma” sözünü de kapsar mı?
“Aşırma” sözü Güncel Türkçe Sözlük’te; “1.Aşırmak işi. 2.(edebiyat)
Başkalarının yazılarından bölümler, mısralar alıp kendisininmiş gibi
gösterme veya başkalarının konularını benimseyip değişik biçimde
anlatma, intihal. 3.(sıfat) Aşırılmış. 4.Yapı çatılarında uzun mertek,
aşık. 5.(isim, halk ağzında) Küçük kazan, kova, bakraç.” anlamlarını
taşımaktadır. “Aşırmak” ise; “1.Yüksek veya geçilmesi güç bir yerin
üstünden öte yanına geçirmek. 2.argo Çalıp götürmek. 3.Tehlike içinde
bulunan bir şeyi acele kaçırmak. 4.(edebiyat) Başkasının eserinden
parçalar alıp kendisininmiş gibi göstermek.” anlamlarındadır. Görüldüğü
üzere, Güncel Türkçe Sözlük’te “aşırma”; “aşırmak işi” olarak
tanımlanmıştır. “Aşırmak” sözünün ikinci anlamı da “çalıp götürmek”
olarak verilmiştir. “hırsızlık” sözünün de Güncel Türkçe Sözlük’te,
“çalma, arakçılık” olarak tanımlandığı düşünülürse, “aşırma” sözünün
“hırsızlık” anlamını da içinde barındırdığı görülecektir.
Atay“ın anlamı nedir, Türkçe bir söz müdür?
“Atay” sözü “herkesçe bilinen, tanınmış, ünlü” anlamında Türkçe bir sözdür.
Azam” sözü ne demektir?
Azam” sözü, Arapça bir söz olup “büyük” anlamını taşımaktadır.
Andil” sözü ne demektir?
Türkçe olan “andil” sözü, “1. Ölüden kalan eşya, sahipsiz kalan eşya,
soyka (I). 2. Sümüklü.” anlamlarını taşımaktadır.
Birikimli kişi” sözü ne demektir?
“Birikimli kişi” sözü, “birikimi olan kimse” yani “gözlemler, deneyler
sonucu elde edilmiş şeylerin bütününe sahip olan kimse” anlamındadır.
“Buyurun” sözü sözlüğünüzde neden yok?
“Buyurun” sözü, “buyurmak” fiilinin ikinci çokluk kişi ekini almış
biçimidir. Sözlüklerde fiillerin ek almış biçimlerinin bulunması
uluslararası sözlük bilimi kurallarına uymamaktadır. Bu nedenle Güncel
Türkçe Sözlük’te “buyurun” sözüne yer verilmemiştir.
Çarmıh” sözünün kelime anlamı nedir?
“Kim 500 Milyar İster?” yarışma programında Farsça “dört” anlamındaki
“çar” ve yine Farsça “çivi” anlamındaki “mıh” sözlerinden oluşmuş olan
“çarmıh” sözünün kelime anlamı sorulduğu için “dört çivi” cevabı doğrudur.
Dolayım” sözü ne anlama gelmektedir?
“Dolayım” sözü, “bilgi ve düşüncenin ilerleyişine dayanak olan ara
duraklar” anlamını taşımaktadır.
“Erkek hemşire” kullanımı doğru mudur?
“Hemşire” sözü, “meslekî eğitim almış, hekimle iş birliği yaparak
hastaya bakan sağlık çalışanı.” anlamındadır. “Erkek hemşire” sözünün
kullanılmasında bir sakınca bulunmamaktadır.
Evrak” sözünün anlamı nedir?
“Evrak, “1.Kâğıt yaprakları, kitap sayfaları. 2.Yazılmış kitaplar,
mektuplar veya yazılar.” anlamındadır.
Fendi” sözü ne demektir?
“Düzen, hile” anlamındaki sözün yalın biçimi “fent”tir. Güncel Türkçe
Sözlük’te bu biçimiyle bulunmaktadır. Söz ünlü ile başlayan bir ek
aldığında “fendi, fendine” biçimlerine dönüşür.
Girişimsel” sözü ne anlama gelmektedir?
İngilizce tıp terimi olan “invazif” sözünün Türkçe karşılığı olan
“girişimsel” sözü; “kapalı olan damarları özellikle kalp damarlarını
açmak, sten takmak vb. tedavilerde iğne ile yapılan işlem biçimi” ve
sıfat olarak da “girişimle ilgili” anlamlarını taşımaktadır.
İhtiyar heyeti“ndeki “ihtiyar sözü yaşlı anlamıyla mı kullanılıyor?
“Köy tüzel kişiliğinde, muhtar başkanlığında görev yapan kişilerden
oluşan yetkili organ” anlamındaki “ihtiyar heyeti” sözündeki Arapça
“ihtiyar” sözü “seçme” anlamındadır.
İkrazat” sözü ne anlama gelmektedir?
Arapça olan “ikrazat” sözü, “ikraz”ın çoğuludur. “İkraz” ise Güncel
Türkçe Sözlük’te; “borç veya ödünç verme” biçiminde tanımlanmıştır.
Okyanus Ansiklopedik Sözlük’te de “ikraz”; “ödünç (borç) verme;
vadesinde iade etmek ve faiz getirmek üzere, çoğunlukla şahıs veya maddî
teminat karşılığında ödünç para verme” olarak tanımlanmıştır.
Jimnastik” biçimi mi , “cimnastik” biçimi mi doğru?
Dilimizde yaygın yanlış olarak kullanılan sözlerin bazılarına Güncel
Türkçe Sözlük’te yer verilmiştir. Bu sözlerin yanlış yazımını bakınız
ibaresiyle doğrusuna göndermekteyiz. Sözün tanımı, yazımı doğru olan
maddede verilmektedir. Örneğin; yaygın yanlışlardan biri olan “sarmısak”
sözü, Güncel Türkçe Sözlük’te “bakınız sarımsak” ibaresiyle yer
almıştır. Tanım da “sarımsak”sözünde verilmiştir. Aynı kural, yazılışı
ve telâffuzu “cimnastik” olarak yanlış bilinen söz için de geçerlidir.
Sözlük’te yaygın yanlış olarak bilinen “cimnastik” sözünü arayan
kişileri, “bakınız jimnastik” diyerek doğru olan maddeye yöneltiyoruz.
Bu yöntem, sözleri ararken yanlış yazanlara sözlerin doğru biçimlerini
göstermek için benimsenmiştir. Sözün doğru yazılışı “jimnastik”tir.
Kabzımal” veya “komisyoncu” sözlerinin yerine ne kullanılabilir?
Güncel Türkçe Sözlük Çalışma Grubu “kabzımal” veya “komisyoncu” olarak
kullanılan kavramlar için “sebze meyve toptancısı” tabirini önermiştir.
“Ke” veya “ka” hangisi doğru?
“K” harfinin okunuşu alfabedeki diğer harfler gibi “ke” biçimindedir.
Kunt” ne demektir?
“Kunt” sözü; Farsça bir söz olup “ağır, kalın, dayanıklı ve sağlam”
anlamını taşımaktadır. Ayrıca bazı yörelerimizde “1. Yuvarlanmış hamur
bezesi. 2. Tepelikli, gagasının üstü güllü, ayakları çakşırlı büyük bir
çeşit güvercin. 3. Beyaz, sık taneli bir çeşit üzüm.” anlamlarında
kullanılmaktadır.
Lâkaplaşmak” diye bir söz kullanılabilir mi?
Türkçede “lâkaplaşmak” biçiminde bir kullanım bulunmamaktadır.
Liboş” sözü “li+boş” biçiminde bitişik bir söz müdür?
“Fatma” adının halk arasında “Fatoş” biçiminde kullanılması gibi “liboş”
sözü de, “serbest ekonomiden yana olan kimse” anlamındaki “liberal”
sözünün halk arasında kullanılan bir biçimidir.
“Loğusa” mı, “lohusa” mı? 2000 baskılı İmlâ Kılavuzu ile Güncel Türkçe
Sözlük’te farklı yazımlar var.
“Loğusa” sözünün doğru kullanımı Güncel Türkçe Sözlük Çalışma Grubunca
“lohusa”olarak belirlenmiştir. Her hafta güncellenen ve bu nedenle de
adı Güncel Türkçe Sözlük olarak konulmuş olan sözlüğümüzde bu biçime yer
verilmiştir. İmlâ Kılavuzu’nun yeni baskısında da bu söz “lohusa” olarak
yer alacaktır.
Lümpen ne demektir?
Lümpenkelimesi:”1.Marksçılık akımına göre toplumsal sınıf bilinci
olmayan. 2.Entelektüel olmayan.” anlamlarını taşımaktadır. Güncel Türkçe
Sözlük’te de bulunmaktadır.
Merdut sözünün anlamı nedir?
“Merdut” sözü, Arapça bir söz olup; “1. Kovulmuş, dışarı atılmış,
reddolunmuş. 2. Kabul edilmeyen, hoş görülmeyen, geri çevrilmiş. 3.
(Delil, söz, vb. hakkında) Çürütülmüş. 4. Allah’ın rahmetinden uzak
düşmüş, lânetlenmiş.” anlamlarındadır.
Müstekbir ne demektir?
Arapça olan “müstekbir” sözü, “kibirlenen, kendini büyük gören,
büyüklenen” anlamlarını taşımaktadır.
Nezdinde” mi “nezrinde” mi sözü “yanında” anlamını taşımaktadır?
“Nezdinde” sözü, “yanında, huzurunda, gözetiminde” anlamlarını,
“nezrinde” sözü ise “adağında” anlamını taşımaktadır.
“Perküsyon“sözü Güncel Türkçe Sözlük’te bulunamadı.
“Perküsyon” sözü “vurma çalgılar grubu” anlamıyla Güncel Türkçe Sözlük’e
eklenmiştir.
Rüküş ne demektir?
“Rüküş” sözü, “gülünç bir biçimde giyinip süslenen (kadın)” anlamına
gelmektedir.
Sahne almak” kullanımı doğru bir kullanım mıdır?
Türkçede “sahne” ve “almak” sözleri yeni bir birleşik fiil oluşturarak
“1. Şarkı söylemek ve gösteri yapmak amacıyla gerekli düzenlemeleri
yapmak. 2. Sırası gelip sahneye çıkmak.” anlamlarıyla “sahne almak”
biçiminde kullanılmaktadır. Bu söz standart Türkçenin söz varlığını
içeren Güncel Türkçe Sözlük’te de bulunmaktadır.
Sözlüğünüzde kelimelerin kökenine, gramerdeki yerine, örnek cümlelerine,
ilgili deyim ve atasözlerine neden yer vermiyorsunuz?
Genel Ağ’da kullanıma sunduğumuz Güncel Türkçe Sözlük’te sözlerin
söylenişi yazılı olarak gösterilmekte, alıntı sözlerin orijinal
biçimleri ve çevriyazıları (transkripsiyon) da verilmektedir. Sözlerin
gramerdeki türü ve anlamları verildikten sonra, sözün içinde geçtiği
örnek cümleler de gösterilmektedir. Aranan söz ile ilgili deyim ve
atasözü varsa bunlar da aynı sayfada yer almakta ve bir tıklamayla
ulaşılmaktadır. Yine aranan sözün içinde yer aldığı birleşik sözler de
aynı sayfada gösterilmekte, bir tıklamayla bu sözlere de
ulaşılabilmektedir. Örnek olarak doğu kökenli bir söz olan “avize”
sözüne veya batı kökenli “barfiks” sözüne ve benzeri sözlere bakarsanız
bütün bu bilgilerin yer aldığını göreceksiniz.
Talimat sözü tekil midir, çoğul mudur?
“Talimat” sözü, Arapçada “talim” sözünün çokluk biçimidir. Tıpkı
Arapçada “velet” sözünün çokluk biçimi olan “evlât” sözünün Türkçede
teklik olarak kullanılması gibi “talimat” sözü de teklik biçimiyle galat
olarak kullanılmaktadır.
Tenfiz ne anlama gelmektedir?
Arapça bir söz olan “tenfiz”; “hükmünü yürütme” anlamını taşımaktadır.
Teokrat sözü ne demektir?
Fransızca bir söz olan “teokrat” sözü, “teokrasiye dayanan iktidar
sahibi kimse” anlamındadır.
TÜFE” ve “TEFE” kısaltmalarının açılımları ve anlamları nedir?
“Tüketici Fiyat Endeksi”nin kısaltması olan TÜFE, ülkemizde ekonominin
temel göstergelerinden biri olarak kabul edilmektedir. TÜFE verileri
Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanmaktadır. TÜFE,
kullanılan tüm mal ve hizmetleri kapsarken; ekonominin bir başka önemli
unsuru olan TEFE “Toptan Eşya Fiyat Endeksi”, sadece insanların
kullandıkları tüm malların ham maddelerini kapsar ve hizmet giderlerini
içermez. Türkiye’de yıllık enflasyon oranının hesaplanmasında bu iki
göstergeden yararlanılır.
Varak sözünün anlamı nedir?
“Varak” sözü “1.Yaprak. 2.Yazılı kâğıt. 3.Altın, gümüş veya başka
madenler dövülerek oluşturulan ince yaprak.” anlamlarını taşımaktadır.
Vecd sözü Güncel Türkçe Sözlük’te bulunmamaktadır. Alınmasını rica
ediyorum.
“Sevgi veya heyecandan doğan coşkunluk, kendinden geçme, esrime.”
anlamındaki Arapça “vecd” sözü Türkçede “vecit” biçiminde
kullanılmaktadır. Söz, bu biçimiyle Güncel Türkçe Sözlük’te
bulunmaktadır. Türkçede yalın biçimi iki heceli olan “vecit” gibi doğu
dillerinden özellikle Arapçadan geçmiş bazı alıntı kelimeler, ünlü ile
başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer. Sonunda
bulunan ötümsüz ünsüz de ötümlüleşir. Buna göre “vecit” sözü ünlü ile
başlayan bir ek aldığında “vecdi” biçiminde yazılır ve söylenir.
“Vechi” sözü Güncel Türkçe Sözlük’te yok. Neden?
“1. Yüz, çehre. 2. Yol, tarz.” anlamlarındaki Arapça “vech” sözü
Türkçede “vecih” biçiminde kullanılmaktadır. Güncel Türkçe Sözlük’te bu
söz bulunmaktadır. Türkçede yalın biçimi iki heceli olan “vecih” gibi
doğu dillerinden özellikle Arapçadan geçmiş bazı alıntı kelimeler, ünlü
ile başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer. Buna
göre “vecih” sözü ünlü ile başlayan bir ek aldığında “veçhi, veçhile”
biçiminde yazılır ve söylenir.
“Zürefanın düşkünü beyaz giyer kış günü” mü doğru yoksa “zürafanın
düşkünü beyaz giyer kış günü” mü doğru?
Zürefa sözü, “zarifler” anlamında “zarif” sözünün çokluk biçimidir. Daha
önce iyi bir durumda olan kişinin bu konumunu kaybettiğinde uygun
olmayan, yersiz davranışlarda bulunması hâlinde söylenen sözün doğru
biçimi, “zürefanın düşkünü beyaz giyer kış günü biçimindedir.
Fodul Nedemek
