Anasayfa » Genel » Dede Korkut Hikayeleri Nedir, Dede Korkut Hikayeleri Özellikleri Nedir?

Dede Korkut Hikayeleri Nedir, Dede Korkut Hikayeleri Özellikleri Nedir?

Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan dede korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleri olan dede korkut hikayelerinden bahsedeceğiz. Peki dede korkut nedir, dede korkut özellikleri hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.

Dede Korkut Hikayeleri Özellikleri Nedir?

Dede Korkut Hikayeleri Nedir?

Destan döneminden halk hikâyeciliğine geçiş döneminin en önemli ürünü Dede Korkut Hikâyeleridir. Bu hikâyeler, Orta Asya’da şekillenmeye başlamış; Türklerin Müslüman olmalarından ve Anadolu’ya gelmelerinden sonra din ve çevre motiflerine göre bazı değişikliklere uğramıştır. Dede Korkut’un hikâyeleri, parça parça ve değişik versiyonlarda Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yaşamaktadır. Bugün Türkiye’de en yaygın olarak bilinen hikâyeler, 15-16. yüzyıllarda meçhul biri tarafından yazıya geçirilmiştir.

Eserin asıl adı “Kitab-ı Dede Korkut Ala Lisan-ı Taife-i Oğuzan” (Oğuzların Diliyle Dede Korkut Kitabı)’dır. Kitap, on iki destansı hikâye ve bir önsözden oluşmuştur. Hikâyeler Kuzeydoğu Anadolu dolaylarındaki Müslüman Oğuzların hayatını anlatır. Fakat destanlar islamiyet öncesi dönemden de izler taşımaktadır.

Destan özellikli ve pek çok halk kahramanının mücadeleleri anlatılan Dede Korkut hikâyelerinde; güzel ve hikmetli sözler, Türklerin tarihine ait rivayetler, han ve beyler hakkında methiyeler, Türk töresine ait pek çok konu işlenmiştir. Bugün elimizdeki iki nüshanın, Akkoyunlu Devleti’nin (1403-1508) çökmeye başladığı dönemlerde yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir. Nüshalardan biri tamdır ve Almanya Dresten Kitaplığında bulunmaktadır. Altı hikâyenin bulunduğu eksik bir nüsha ise Vatikan’dadır.

Dede Korkut Hikayeleri Özellikleri Nedir?

  • Dede Korkut hikâyeleri on iki hikâye ile bir önsözden oluşmaktadır.
  • Hikâyelerde olaylar nesir, kahramanların duygu ve düşünceleri nazımla dile getirilmiştir.
  • Arı bir dil kullanılmış, olağanüstü olaylara yer verilmiştir.
  • Türkçenin canlı ve doğal anlatım güzelliğini gösteren hikâyelerde ses tekrarlan da sıkça yer almaktadır.
  • Dede Korkut un Türkler arasında, ağızdan ağıza, dilden dile dolaşan hikâyeleri XV. yüzyılda Akkoyunlular devrinde Dede Korkut Kitabı adıyla bir kitapta toplanmış, böylelikle sözden yazıya dökülmüştür.

Bu hikâyeler, Türk ruhuna, Türk düşüncesine, Türk kültürüne ve hayat tarzına ışık tutan en açık belgelerdir. Dede Korkut, Oğuz Türklerini, onların inanışlarını, yaşayışlarını, gelenek ve göreneklerini, yiğitliklerini, sağlam karakteri ve ahlakını, ruh enginliğini, saf, arı, duru bir Türkçe ile dile getirir. Hikâyelerdeki şiirlerde, çalınan kopuzların kıvrak ritmi, yanık havası vardır. Dede Korkut un kahramanları, iyiliği ve doğruluğu öğütler. Güçsüzlerin, çaresizlerin, her zaman yanındadır. Tok sözlü, sözlerinin eridirler. Türk milletinin birlik ve beraberliğini, millî dayanışmayı, el ele tutuşmayı öne çıkarır.

Dede Korkut Hikayeleri Kurucu Kimlerdir?

Dede Korkut hikayelerini anlatan kişi Dede Korkut’tur. Oğuzların ilk destancısı olarak bilinir. Hatta eserlerin pek çok yerinde ismi de geçmektedir. Bu nedenle günümüzde Dede Korkut hikayeleri olarak adlandırılmıştır. Hikayelerin içerisinde ismi Dede Korkut olarak geçmesine rağmen bazı yerlerde dede veya ata olarak da geçmektedir.

Dede Korkut Oğuzların Kayı boyundan gelir. Bazı söylemlere göre İshak Peygamberin soyundan geldiği söylenmektedir. Ayrıca Dede Korkut’un soyundan gelenlerin Osmanlı Devletinin kurucusu olan Osman Gazi olduğu bilinmektedir.

Dede Korkut hikayelerin içerisinde geçmektedir. Türkler için bilge kişidir. Her konuda engin bilgiye sahip olan Dede Korkut gelenek ve göreneklerin en ince ayrıntısına kadar hakim olan kişidir. Toplumdan doğaya kadar her konuda bilgisi bulunmaktadır. Bu bilgiler dışında Dede Korkut’un Oğuz hükümdarlarına vezirlik yaptığı bilinir. Bilge kişiliği ile hükümdarlara danışmanlık da yapıldığı anlatılır. Dede Korkut’un 295 yıl yaşadığı bilinir ve Müslüman olarak öldüğü söylenmektedir.

Dede Korkut Hikayeleri Özellikleri Nedir?

Performans/Proje Ödevleri;

 

Yorum yapın