Anasayfa » BİLGİ ANSİKLOPEDİSİ » KABE HAKKINDA BİLGİLER YAPIMI TARİHİ VE ÖNEMİ

KABE HAKKINDA BİLGİLER YAPIMI TARİHİ VE ÖNEMİ

Kabe, Mekke’de bulunan yaklaşık olarak küp şeklinde bir ibadethanedir. İslam dininin ilk ve en kutsal mekanı kabul edilir. Bu yapının etrafında Mescid-i Haram bulunur. Kuran’da Kabe’nin İbrahim ve oğlu İsmail tarafından inşa edilmiş olduğu belirtilir .

Dünyadaki bütün Müslümanlar, nerede olurlarsa olsunlar, namazlarını Kabe’ye dönerek kılarlar. Kabenin olduğu yöne kıble denir. İslam’ın beş temel şartından biri olan Hac sırasında Kabe; farz olan ziyaret tavafı ve vacib olan veda tavafı ile en az iki kere tavaf edilir. Bunların dışındaki tavaflar ise sünnettir. Tavaf, (yukarıdan bakıldığında) saat yönünün tersine bir yönde Hacerü’l-Esved köşesinden başlayarak Kabe’nin etrafında yedi tam tur yürümektir. Tavaf sırasında dönülen her bir tur’a ise şavt denir. Tavaf ayrıca Umre’nin de şartları arasındadır. Hac sırasında yaklaşık 6 milyon hacı toplanarak aynı gün tavaf yaparlar.

Kabenin resmi

Yapısı ve Ölçüleri

1- Kabe’nin koordinatları: 21°25’24¨N, 39°49’24¨E.

2- Kabe’nin geniş duvar yapısı yaklaşık bir küp biçimindedir.

3- Kuzeydoğu duvarı: 12,63; kuzeybatı duvarı 11,03; güneybatı duvarı 13,10 metre; güneydoğu duvarı 11,22 metre ve yüksekliği 13 metredir. 145 m² alan üzerine kurulmuştur.

4- Duvarlarında kullanılan taşlar Mekke tepelerindeki granit taşlardandır.

KABENİN İÇİ
KABENİN İÇİ

Kabe’nin Yapıları

Kabe’nin köşeleri yaklaşık olarak dört ana yönü gösterir. Köşelerden her birinin ayrı ismi vardır: Doğu köşesine “Hacerü’l-Esved” veya “Şarki”, kuzey köşesine “Iraki” , batı köşesine “Şami” ve güney köşesine “Yemani” denir.

Kabe Kapısı: Kabe’nin doğu duvarında zeminden 2,13 metre yükseklikte bulunmaktadır.

Hacerü’l-Esved: Doğu köşesinde bulunan cennetten inen kara parlak taştır . 684’te Kabe’de çıkan bir yangında bu taş sıcaktan çatlayıp 15 parçaya bölünmüştür. Günümüzde taşın parçaları gümüş bir çerçeveyle tutulmaktadır ve görünen kısmı yaklaşık 16,5×20 cm’dir.

Kabe’nin içerisi: Kabe’nin içerisine ancak yılda iki defa (Ramazan ayı başlamadan ve Kurban Bayramı ile Hac ziyaretleri başlamadan yaklaşık 15 gün önce) “Kabe’yi temizleme töreni” adı verilen törenle Kabe’nin anahtarını geleneksel olarak ellerinde tutan “Ben-i Şaybat” kabilesi mensupları ve seçilmiş misafirler girebilmektedir. Kabe kapısı zeminden yüksekte olduğu için ozel bir tekerlekli merdiven kullanılarak girilir. Kabe’nin tavanı ahşaptır. Tabanı mermer ve kireçtaşı kareler ile kaplıdır. Tavana kadar iç duvarlarının alt yarısı mermerle kaplı olup bu mermer duvar üstüne üzerine Kur’an’dan ayetler kazılmış olan mermer tabletler konulmuştur. İç duvarların üst tarafı üzerinde altın işleme ile Kur’an ayetleri bulunan bir yeşil bez ile kaplıdır. Multazam: Kabe’nin doğu duvarında Kabe kapısı ile Hacerü’l-Esved arasındaki duvar kısmı.

Cebrail makamı: Kabe’nin kapısının bulunmadığı doğu duvarının önunde hemen “Iraki” köşesinin yanında bulunan bir mevkii.

Mizab veya Altın oluk: Kuzey duvarı üzerinde bulunan altından yapılmış oluk. Mekke’de ender yağan yağmur sularını Kabe’nin çatısından indirmek için 1627’de Osmanlılar tarfından yapılmıştır.

Şadarvan: Kabe’nin duvarlarının diplerini ender yağmur ve sel sularından korumak amacıyla yapılan mermerden koruma. Sitare veya kisve: Kabe’nin üzerine örtülen altın işlemeli hat yazıları bulunan siyah bir örtü. Üzerindeki örtü ipekli bir kumaştan dokunmuş olup, üzerine Kelime-i Şehadet işlenmiş, çatıya yakın kısmında çevresine altın işlemeli bir şerit geçirilmiş; kemer biçiminde olan bu şeritte de Kur’an ayetleri işlenmiştir. Bu örtü her sene hac mevsiminde yenilenmektedir.

Hatim: Kabe’nin batı duvarının önünde bulunan ve 90 cm yüksekliğinde ve 1,5 m eninde beyaz mermerden yapılmış İsmail duvarı adı verilen kavisli yarım daire şeklinde alçak duvarla sınırlanmış bir bölge.

Makam-ı İbrahim: İbrahim ve oğlu İsmail tarafından Kabe inşaa edilmekte iken İbrahim’in ayak izini bıraktığı bir mevki. Tavaf’ın başlangıç çizgisi olarak kullanılan mermer bant.

Tarihçe

imagesM. Ö. 800’de inşaa edildiği tahmin edilmektedir, Kabe, putperestlerin ve paganların putlarının bulunduğu bir yapıydı. Birçok put ile birlikte İbrahim, İsmail, İsa ve Meryem’in figürlerinin de yer aldığı kaydedilmiştir.

İslam dininin peygamberi Muhammed Kabe’de köklü değişikliklere gitmiş ve put sayılmayan Hacerül-Esved’in dışındaki bütün putları kaldırmıştır. Kur’an’da İbrahim ve İsmail peygamberler tarafından Kabe’nin temellerinin yükseltildiği yazar. Bu ayetin meali tartışmalı olmakla birlikte genel olarak İslam’da Kabe’nin ilk olarak Adem tarafından yapıldığına ancak ondan geriye sadece temellerinin ayakta kaldığına inanılır: “Hani İbrahim, İsmail ile birlikte evin (Kabe’nin) temellerini yükseltiyor, “Ey Rabbimiz! Bizden kabul buyur! Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin” diyorlardı.”

Kabe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiş ve günümüzdeki haline ulaşmıştır. Günümüzde Kabe’yi barındıran Mescid-i Haram, toplam 361.000 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Kabe’nin etrafını çeviren ve Kabe yüksekliğini aşmayan kubbeli yapı (revaklar), Osmanlı padişahı II. Selim zamanında yapılmış, planlarını Mimar Sinan hazırlamıştır.

Kabe’yi ilk inşa ettirenin İbrahim olduğu iddia edilmektedir. Yapı olarak 145 metrekarelik bir alana sahiptir. Yüksekliği 16 metredir. 630 yılında yüksekliğinin bundan daha az olduğu, Mekke?’nin fetih günü Muhammed peygamberin damadı Ali’yi omuzlarına çıkarıp onun da Kabe’nin üzerindeki putları aşağı indirip kırdığına dair rivayet edilen hadisten anlaşılabilir.

İslamiyetten önce de Araplar tarafından kutsal sayılan Kabe’de 360 tane put bulunmaktaydı. Bunların en büyüğü en güçlüsü al-ilahi idi ve Güneş’le evliydi, üç tane de kizları vardi. Al-uzza, al-menat ve al-lat. Mekke’nin fethinden sonra (630) putlar atılmıştır. Yezid ve İbn-i Zübeyr savaşında Kabe mancınık atışından isabet alarak yıkılmış ve yanmıştı. İbn-i Zübeyr Kabe’yi yıkıp yeniden inşa etti. Mervan döneminde ise Kabe eski haline döndürüldü. Kanuni tarafından onarılan Kabe, 5. onarımını I. Ahmed döneminde görmüş, IV. Murad döneminde yine sel baskını sonucu yıkılmış ve hemen onarılmıştır. Kabe’nin içinde 9 adet oyma, 1 adet altın kabartma ayet, işlemeli tahta bir sandık, oymalı ve içinde tütsü yakılan tarihi bir ocak, metal zemzem testileri ve kandiller bulunuyor.

Kıble

Kabe, Müslümanların namaz ibadetleri sırasındaki yöneldikleri kıbledir. Hanefi mezhebine göre Kabe ve onun üzerinden semaya doğru olan boşluk kıbledir, Şafii mezhebine göre sadece Kabe’nin bina kısmı kıbledir.

Mescid-i Haram hakkında Bilgi

Kabe’nin de içinde bulunduğu alanı çevreleyen büyük mescide “Mescid-i Haram” denilmektedir. “Hürmetli Mescid” anlamına gelen bu ifade Kur’an’da 16. ayette yer almaktadır.

Mescid-i Haram’ın doğu köşesine işaret taşı olarak farklı renk ve özelliğe sahip olan ve Arapça’da siyah taş demek olan ”Hacer-ül Esved” yerleştirilmiş ve gümüş bir çerçeveyle çevrilmiştir. Bu taşın Adem’den günümüze kadar gelen bir hatıra olduğu kabul edilir.

KABE HAKKINDA DİĞER KONULAR

Kabe Hakkında Ayetler
Kabe Hakkında Kısa Bilgi
kabe’nin özellikleri madde halinde
Kabenin Kısaca Tarihi
KABE HAKKINDA BİLGİLER YAPIMI TARİHİ VE ÖNEMİ