Birbirlerine eş baskın iki gen bir gamet oluşturduklarında gametlerin genotipleri ile fenotipleri birbirinin aynı olan eksik baskınlık ve eş baskınlık hakkında bilgi vereceğiz. Peki eksik baskınlık nedir, eş baskınlık özellikleri nelerdir, eksik baskınlık ve eş baskınlık hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Eksik Baskınlık Nedir?
Baskınlığın yasası her zaman doğru değildir, çünkü tam baskınlığın olmadığı birçok örnek vardır. Bu gibi durumlarda F1 fenotipinin bazı özellikleri, ebeveyn özelliklerinin özellikleri arasında orta düzeydedir.
Eksik baskınlıkta bir allelomorfik çiftin genleri baskın ve resesif olarak ifade edilmez, ancak melezde bir arada bulunduğunda kısmen kendilerini ifade eder. Sonuç olarak F1 melezleri, ebeveynlerin iki geninin etkisine ara karakterleri gösterir.
Eksik baskınlığa iyi bir örnek Mirabilis jalapa (saat dörtte bitki) ve Antirrhinum majus’ta görülür. Ayrıca Endülüs kümes hayvanlarında da fark edilmiştir.
Eş Baskınlık Nedir?
Bir insanda yaratılıştan itibaren bazı özelliklerin mevcut olması ve ortaya çıkması gerekir. Doğa gereği bazı özelliklerin ortaya çıkmasında genler rol oynar. İşte bu genlerden biri diğerine tam olarak baskın olmayabilir.
Böyle bir durum ortaya çıktığında F1 dölünde her iki genin özelliği arasında bir fenotip meydana gelir. İki alel çeşidinin bu anlatılan fenotip durumunu bağımsız olarak etkilemesine eş baskınlık denir.
Baskınlık genlere göre kan gruplarının oluşmasını sağlar. Bu nedenle eş baskınlık örneklerini de kan grupları örnekleri oluşturmaktadır.
Eş Baskınlık Örnekleri Nelerdir?
- Eş baskınlık örnekleri bir insanın genlerinden meydana gelen kan grupları verilebilir. Her kan grubu eş baskınlık konusuna örnek olmaz.
- Baskınlık tablosunu A, B, AB, 0 kan gruplarının katılımları oluşturur. Bu kan gruplarının oluşumunu da A,B ve 0 genleri sağlar.
- Örneğin bu genlerden A ve B geni baskın ise A ve B genlerinin birlikte bulunduğu eş baskın geni olacaktır. 0 geni ise çekinik olarak geçmektedir.
- Bu durumda matematiksel bir ifade hazırlamak gerekirse baskınlık ifadesini (A = B) > 0 oluşturmaktadır.
- Eş baskınlık olayında, heterozigot genotipli insanlarda, her iki alel fenotipi ayrı olacak şekilde ve farklı olarak etkilemektedir.
Performans/Proje Ödevleri;
Kramp Nedir, Kramp Nasıl Meydana Gelir?
Erozyon Nedir, Erozyon Nasıl Meydana Gelir?
Gürültü Kirliliği Nedir, Gürültü Kirliliği Hakkında Bilgiler
Radyoaktif Kirlilik Nedir, Radyoaktif Kirlilik Nasıl Oluşur?
Toprak Kirliliği Nedir, Toprak Kirliliği Nasıl Oluşur?
