Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan bir kalıtım birimi. Bir organizmanın kalıtım materyalinde bulunan genetik şifrelerin tamamını simgeleyen genom hakkında bilgi vereceğiz. Peki genom nedir, genom projesi özellikleri nelerdir, genom projesi hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Genom Nedir?
İnsan Genom Projesi (Human Genom Project), insanlığın kendini tanıma yolunda tarih boyunca attığı en büyük adımlardan birisidir. Bu proje ile, uluslararası ve müşterek bir araştırma programı çerçevesinde, insan DNA’sında bulunan baz çiftlerini haritalandırmak ve insan genlerini anlamak amaçlanmıştır. 2003 Nisan ayında tamamlanarak bize ilk defa insanlığın genetik doğasını anlamamızı sağlamıştır.
7 Milyardan fazla insanın yaşadığı gezegenimizde her birey 60 trilyondan fazla hücreden oluşur. Bu hücrelerin 30 trilyon kadarı insan hücreleridir. 30 trilyon kadarı da insan bedeninde yaşayan mikroroganizmalardır. Virüs, bakteri veya mantar olabilen bu zararsız mikroorganizmalara mikrobiyom / mikrobiyata denir ve en yoğun olarak bağırsak ve ciltte bulunurlar.
Peki hücrelerimiz ne yapacaklarını nereden biliyorlar? Nasıl oluyor da beraber çalışarak kalbin vücudumuza kan pompalamasını, düşünmemizi veya kemiklerimizin büyümesinde rol alıyorlar ve görevlerini biliyorlar. Tabii ki de bunun cevabı Deoksiribo Nükleik Asit olarak tanımladığımız DNA’da yatıyor. DNA görev alan her hücremizin içinde bulunuyor ve onlara ne yapmaları gerektiğini gösteriyor. Araştırmacılar tüm bu DNA’nın talimatlarına genel anlamda genom diye adlandırıyorlar.
Genom Projesi Özellikleri Nelerdir?
İnsan Genom Projesinin amaçları ilk kez 1988’de Birleşik Devletler Ulusal Bilimler Akademisi’nin (İng: “US National Academy of Sciences”) özel bir komitesi tarafından dile getirildi ve daha sonra Ulusal Sağlık Enstitüleri (İng: “National Institutes of Health”) ve ABD Enerji Bakanlığı (İng: “Department of Energy”) tarafından detaylıca yazılan 5 yıllık plan serileri halinde projelendirildi.
Meclis, her iki kurumu da bu konsepti ileri düzeyde araştırılması için finanse etti ve iki devlet kurumu “insan genomuyla ilgili araştırma ve teknik aktiviteleri koordine etmek” üzere bir mutabakat anlaşması imzalayarak, anlaşmalarını resmiyete döktü.
İnsan Genom Araştırma Ofisi (İng: “Office of Human Genome Research”) olarak adlandırılan NIH bileşenine liderlik etmesi için James Watson seçilmişti. 1989’da, İnsan Genom Araştırma Ofisi, İnsan Genom Araştırması Ulusal Merkezi’ne (İng: “National Center for Human Genome Research”) dönüştü.
1990’da Genetik Mirasımızı Anlamak: İnsan Genom Projesi, İlk Beş Yıl, BY 1991-1995 (İng: Understanding Our Genetic Inheritance: The Human Genome Project, The First Five Years, FY 1991-1995) isimli ortak bir araştırma planının yayımlanmasıyla, ilk planlama etabı tamamlanmıştı. Bu ilk araştırma planı, o zamanlar 15 yıllık bir araştırma çabası olarak tasarlanan çalışmanın ilk beş yılı için spesifik hedefler belirlemişti.
Genom Projesinin Önemi Nedir?
İnsan Genom Projesi’nin temel amacı, insan DNA’sında bulunan 3 milyar kadar baz çiftinin dizilimini ve bunların % 2-5’ini oluşturan genlerin yerini bulmak. Bu aslında zor bir iş; çünkü insan genomunda kesin sayısı şimdilik bilinmiyor olsa da 40 bin ile 80 bin arasında gen olduğu sanılıyor.
Performans/Proje Ödevleri;
