Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan ok hücreli canlılardaki en küçük yaşam birimi olan hücre hakkında bilgi vereceğiz. Peki hücre nedir, hücrenin özellikleri nelerdir, hücrenin yapısı ve çalışma sistemi hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Hücre Nedir?
Hücre, canlılardaki en küçük yapı birimidir. Canlılardaki tüm yaşam özelliklerini barındıran ve uygun koşullar altında tek başına canlılığını sürdürebilen temel yapı ve işlem birimleri “hücre” olarak adlandırılır. Canlılar tek hücreli ve çok hücreli olarak ikiye ayrılırlar. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan hücre yapıları sadece mikroskopla incelenebilir. Çok hücreli hücre yapılarında birimler arasında belirli bir iş bölümü bulunur. Bu sayede organ ve dokuların düzgün şekilde çalışması sağlanır.
Hücrenin Yapısı
Hücrenin temel kısımları: Hücre genel olarak üç temel kısımdan oluşmaktadır. Bunları dıştan içe doğru sayarsak hücre zarı sitoplazma ve çekirdek bulunmaktadır.
Hücre Zarı;
Hücre zarı hücreleri dış etkilere karşı koruma altına alır. Aynı zamanda esnek bir yapısı bulunur. Üzerinde por ismi ile bilinen geçitler vardır. Bu geçitler sayesinde besin alışverişi gerçekleşir. Hücreler her maddeyi içeri almaz ya da her maddeyi dışarı çıkarmaz. Aynı zamanda yapısı genel olarak protein yağ ve karbonhidrattan oluşmaktadır. Hücre zarının belli başlı bazı özellikleri bulunmaktadır.
– Hücreye şekil vermekle görevlidir.
– Hücreyi her türlü dış etkilere karşı korur.
– Aynı zamanda hücrenin madde alışverişini kontrol etmektedir.
– Canlıdır.
– Hücrenin dağılmasına engel olur.
Hücre Duvarı
Hücre zarının etrafını saran sert ve dayanıklı yapı hücre duvarı olarak bilinmektedir. Bitki hücreleri ile beraber bakteri ve mantarlarda bulunur. Ancak hayvan hücrelerinde bulunmaz. Diğer yandan bitkilere dayanıklılık sağlamaktadır. Genel yapısı ise selülozdan oluşmuştur. Ayrıca bitkiyi iç ve dış olumsuz koşullara karşı korur. Hücre duvarı tam geçirgen olmak ile beraber aynı zamanda cansızdır.
Sitoplazma
Yumurta akı kıvamında olan sitoplazma çekirdek ile hücre zarı arasını doldurmaktadır. Yapısının büyük bir kısmı sudur ve aynı zamanda saydam ve akışkandır. Yaşamsal olaylar genelde sitoplazma içerisinde gerçekleşir. O yüzden bu yönüyle çok önemli bir yapıdır. Bunlar içerisinde solunum, boşaltım ve sindirim, madde sentezlemesi ve enerji üretimi ile beraber beslenme gibi pek çok olay yer almaktadır. Bu konuda yaşamsal olayların gerçekleştirdiği yapılara organel denmektedir. Sitoplazmanın içerisinde karbonhidrat, protein, yağ, mineraller ve hormonlar ile enzimler bulunmaktadır.
Hücrenin Çalışma Sitemi Nedir?
Hücre, çok hücreli canlılardaki en küçük yaşam birimidir.
- Vücut ve bitkide vs hücre bulunur.
- Gözle görülmez, mikroskopla görülür .
- Bitkisel ve hayvansal her organizma, hücre adı verilen yapı taşlarından oluşur.
Hücre Çeşitleri
1- Ökaryotik hücreler
Ökaryotlar organel zarı bulunduran dolayısıyla çekirdek materyali hücrenin sitoplazmasına dağılmamış olduğundan da gerçek çekirdeğe sahip organizmaları kapsayan canlı âlemidir.
2 – Prokaryotik hücreler
- Bakteriler ve mavi-yeşil alglerdeki hücre tipleri bu gruba girer.
- Bunların çekirdek zarı ile çevrili çekirdekleri yoktur.
- Sitoplazmalarında mitokondri gibi zarlı organeller yoktur .
Performans/Proje Ödevleri;
