Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan ana hücrenin bölünerek iki yeni hücre oluşturmasına denen mitoz bölünme hakkında bilgi vereceğiz. Peki mitoz bölünme nedir, mitoz bölünme özellikleri nelerdir, mitoz bölünme gereklilikleri hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Mitoz Bölünme Nedir?
Mitoz bölünme, bir ana hücreden buna benzer yapı ve özelliklerde 2 yeni hücre oluşturulmasıdır. Bu bölünme şekliyle oluşan tüm hücreler birbirinin aynısıdır. Hayat boyu devam eden mitoz bölünme ile vücut hücreleri onarılır. Bu bağlamda; kemik, kalp ve böbrek gibi hücrelerde gelişme ve yapısal onarım sağlanır. Ancak tüm hücreler mitoz ile çoğalamamaktadır. Sinir hücreleri ve alyuvarların mitoz bölünme gerçekleştiremediği bilinmektedir. Gözdeki retina da bu bölünmeyle onarılamayan hücre grupları arasında yer almaktadır.
Kalıtsal çeşitlilik sağlanmaması, mitoz bölünmenin en büyük özelliklerinden biridir. Bu bağlamda yavru hücrelerdeki sitoplazma miktarı ya da organel sayısı farklı olsa da kromozom sayısı ana hücre ile aynıdır. Bir kez mitoza uğrayan hücre, bunu tekrarlayabilir.
Mitoz Bölünme Özellikleri
- Mitoz sonucunda bir hücreden iki yeni hücre oluşur.
- Mitoz sonucu oluşan hücrelerin DNA yapısı değişmez.
- Mitoz sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez.
- Mitoz bölünme yaralı bölgelerin iyileşmesi, yeni hücre oluşturulması yani büyüme olaylarında kullanılır.
- Tek hücreli canlılar mitozla üreyebilirler. (Bölünerek Üreme)
- Belirli bir olgunluğa ulaşan hücre bölünür.
- Vücut hücreleri mitoz geçirebilir.
- Mitoz sonucu oluşan hücrelerin büyüklükleri farklı olabilir.
Mitoz Bölünme Gereklilikleri Nelerdir?
Canlılar, hücre ya da hücrelerden oluşur. Canlılığın devamı için yeni hücrelerin oluşması gerekir. Yeni hücreler var olan hücrelerin bölünmesiyle meydana gelir. Canlılarda üremenin temelini hücre bölünmeleri oluşturur. Hücre bölünmeleri mitoz ve mayoz olmak üzere iki çeşittir.
Bir hücrenin bölünebilmesi için hücrede bazı şartların oluşması gerekir. Hormonların uyarıcı etkisi, hacim-yüzey oranının bozulması ve sitoplazma-çekirdek oranının değişmesi bunlardan bazılarıdır. Büyüme sırasında meydana gelen sitoplazmadaki artış, hücre zarındaki artıştan fazla olduğundan hücrede hacmin (r3) yüzeye (r2) oranı bozulur (r=hücrenin yarıçapı).
Yüzey artışı yetersiz kaldığı için hücre zarından madde alışverişi yeterince gerçekleştirilemez. Ayrıca büyüyen hücrede etki ve kontrol gücü azalan çekirdek, hücreyi yönetmekte zorlanır. Çekirdek bölünme emri verir. Bu aşamadan sonra hücre bölünür. Sitoplazma ve çekirdeğin hücre bölünmesine etkisi, yapılan amip deneyi ile gösterilmiştir.
Performans/Proje Ödevleri;
