Şimdi ki yazımızda değineceğimiz konulardan biri olan çok sayıda moleküllün kimyasal bağlarla yüksek molekül ağırlıklı bileşikler olan polimer konusuna değinmek istiyoruz. Peki polimer nedir, polimer kullanım alanları nelerdir, endüstride polimerlerin elde edilmesi hakkında sizlere en ayrıntılı bilgileri vermek adına sizlere bu yazıyı hazırladık.
Polimer Nedir?
Polimerler çok sayıda molekülün kimyasal bağlarla düzenli bir şekilde bağlanarak oluşturduklari yüksek molekül ağırlıklı bileşiklerdir. Poli Latince bir sözcük olup çok sayıda anlamına gelir. Polimerler monomer denilen birimlerin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Buna basit bir örnek olarak Polistren verilebilir. Polistren birçok stren monomerinin monomerinin bir araya gelmesi ile oluşmuştur.
Polimer Çeşitleri Nelerdir?
Termoplastik,termoset ve elastomerler olmak üzere 3 temel polimer sınıfı vardır. Bu sınıflar arasındaki ayrım iyi uygulanan ısı altında davranışları ile tanımlanır.
- Termoplastik polimerler, amorf veya kristal halde olabilir. Nispeten sünek bir şekilde davranıyorlar, ancak çoğu kez düşük mukavemete sahiptirler.
- Isıyla sertleşen polimerler her zaman amorfdur ve genellikle güçlüdür ve serttir ancak genellikle kırılgandırlar.
- Elastomerler her zaman şekilsizdir ve Tg’nin üstünde kullanılırlar. Şekline kalıcı hasar vermeden son derece büyük miktarlarda elastik olarak deforme olma özelliğine sahiptirler.
Polimerler Nasıl Elde Edilir?
Polimerler monomerlerin kimyasal reaksiyonu ile elde edilir. Doğada bu işlem doğal polimerlerin oluşumuyla sonuçlanırken, sentetik polimerler ise insan tarafından yapılmaktadır. Polimerler, en başından beri (örneğin selüloz, nişasta ve doğal kauçuk) çevremizde doğal olarak bulunmaktadır. İnsan yapımı polimerik malzemeler on dokuzuncu yüzyılın ortalarından beri incelenmekle birlikte günümüzde polimer endüstrisi hızla gelişmiştir. Öyle ki; bakır, çelik, alüminyum ve diğer bazı endüstrilerden daha büyük bir yere sahiptir.
Endüstride Polimerlerin Elde Edilmesi
Birçok molekülün düzenli bir şekilde birbirine bağlanmasıyla elde edilen bileşiklerdir. Neden Polimerler deniliyor? Türkçe anlamı nedir diyenleriniz mutlaka vardır. Poli ( Latince kökenli bir sözcüktür. Bu sebeple Türkçe anlamı ‘’ çok ‘’ demektir. ) Polimerler, monomer birimlerinin birleşmesiyle elde edilirler. Örnekle açıklamak istersek eğer ‘’ polistren ‘’ aklınızda kalabilir. Kısaca özetlemek gerekirse eğer; Stren’lerin bir araya gelerek monomerleri oluşturduğunu söyleyebiliriz. Polimerlerin kısaca insanların el ele tutuşarak zincir oluşturmaları gibi oluşumları vardır.
Polimerlerin Kullanım Alanları Nelerdir?
Yapıştırıcılar: ( Kalekim, Tutkal, Mastik, Hibrit ve Slikon yapıştırıcı polimerlere örnektir. )
Yapı Malzemeleri: (Polistren, Polipropilen, Naylon, Akrilonitril ve Selulozikler örneklendirilebilir. )
Elektronik Aletler ve Parçaları: ( Polimerlerin kullanıldığı en çok kullanıldığı alanlardan birisidir. )
Tekstil: ( Kot pantolonlar, tişörtler veya farklı bir tekstil ürününde pamuktan yapıldığını görmekteyiz. Pamuk ipliği Selüloz’dan elde edilir. Selüloz Polimerler zincirinin önemli bir parçasıdır.
Plastik Türleri: ( Diş fırçası kılları, misinaları Polyamid kategorisinde düşünebiliriz. Polikarbonatlar gözlük sanayisinde kullanılır. PVC kategorisinde ise; boru, profil vsb. )
Otomotiv Sanayi: ( Bilindiği üzere otomotiv sanayiinde plastik malzemeler oldukça sık kullanılırlar. Bunun sebeplerinden birisi metal malzeme yerine plastik malzeme kullanarak ucuz otomotivler üretilmek istenmesidir. Hafif otomobil demek yakıtın daha az yakması demektir. )
Sağlık: ( Sağlık endüstrisinde kullanım alanı baya geniştir. Özellikle cam ve metal malzemelerin yerini plastikler almıştır. Şırınga, eldiven, bandajlar vb.
Yiyecek ve İçecek: ( Plastiklerin insanlar üzerindeki etkisi tamamen zarar tarafından olmaktadır. Buna örnekleri yazılıp çizilmekte olsa da mutfak endüstrisinde kullanılan malzemeler genele Polimerlerden yapılmaktadır. Su damacanası, Plastik bardaklar vs. )
Spor Malzemeleri: ( Spor ayakkabıların alt kısımları ya da üst kısımlarında kullanılan malzemeler genelde Polimerlerdir. Taban kısımlarında özellikle Poliüretan ya da SBS polimerleri kullanılır. Ayakkabı bağcıkları da yine Polimerlerden elde edilmektedir. Ayakkabılara dair ne varsa tamamen Polimerlerden elde edildiğini söylemek mümkündür. Su geçirmeyen çizmeler başta olmak üzere ayakkabı bağcığına kadar Polimerler etkili bir rol oynamaktadır.
Performans/Proje Ödevleri;
- Ozon Tabakasının İncelmesine Neden Olan Maddeler Nelerdir, Ozon Tabakasının Azalmasının Ekolojik Dengeye Etkileri Nelerdir?
- Suni Yağmur Nedir, Suni Yağmur Nasıl Oluşur, Suni Yağmur Oluşturmadaki Kimyasal Reaksiyonlar Nelerdir?
- Ham Petrolün Ayrıştırılma Yolları ve İncelenmesi, Ham Petrol Nedir?
- Asit Yağmuru Nedir, Asit Yağmurlarının Toprak Kimyasına Olan Etkisi Nedir?
- İnsan Vücudunda Bulunan Tampon Çözeltiler, Tampon Çözeltiler Nelerdir?
- Şarj Edilebilir Piller Nelerdir?
- İndikatör Nedir, İndikatör Çeşitleri Nelerdir?
